เราจะปฏิบัติตัวอย่างไร เมื่อผื่นลมพิษขึ้น และเป็นอาการที่สามารถเกิดได้กับทุกเพศทุกวัย
ผื่นลมพิษ เป็นอาการที่สามารถเกิดได้กับทุกเพศทุกวัย แต่ถ้ามันเกิดขึ้นแล้วแบบนี้เราจะต้องทำอย่างไร
1. ผื่นลมพิษมีลักษณะอย่างไร?ผื่นลมพิษ (Urticaria) จะมีลักษณะเป็นผื่นหรือปื้น นูนแดง ไม่มีขุย คัน เมื่อผื่นหายจะราบไม่เหลือรอย ผื่นแต่ละจุดมักจะคงอยู่ไม่นานโดยมากมักไม่เกิน 24 ชั่วโมง แต่อาจมีผื่นใหม่ขึ้นที่อื่นๆได้ บางรายมีอาการบวมใต้ชั้นผิวหนัง (Angioedema) ทำให้ริมฝีปากบวม ตาบวม มือเท้าบวม เป็นต้น
2. ผื่นลมพิษ มีกี่ชนิด?ผื่นลมพิษมี 2 ชนิดแบ่งตามระยะเวลาที่มีอาการ
- ผื่นลมพิษเฉียบพลัน มีอาการผื่นขึ้นไม่เกิน 6 สัปดาห์ สาเหตุที่เกิดได้จากการทานอาหาร ยา แมลงกัดต่อยการติดเชื้อ
- ผื่นลมพิษเรื้อรัง มีอาการผื่นขึ้นเป็นๆ หายๆ นานเกิน 6 สัปดาห์ ซึ่งสาเหตุจะแตกต่างจากลมพิษเฉียบพลัน
3. ผื่นลมพิษมีสาเหตุจากอะไร?แพ้อาหาร อาจเกิดอาการได้ทั้งจากการกิน สูดดม หรือแม้แต่สัมผัส (Contact urticaria)แพ้ยา ปฏิกิริยาการแพ้ยาบางชนิดอาจทำให้เกิดผื่นลมพิษได้การติดเชื้อ การติดเชื้อไวรัส แบคทีเรีย เชื้อรา หรือพยาธิแพ้พิษจากแมลงกัดต่อยแพ้จากการสัมผัส ลมพิษเกิดในตำแหน่งที่ผิวหนังสัมผัสกับสารที่แพ้ เช่น ยาง (Iatex) สุนัขเลีย อาหารเป็นต้นปัจจัยทางกายภาพ ผู้ป่วยมีปฏิกิริยาของผิวหนังที่ตอบสนองผิดปกติต่อปัจจัยทางกายภาพ เช่น การขีดกระตุ้นผิวหนัง ความร้อน ความเย็น น้ำหนักกดรัด แสงแดด การออกกำลังกาย สัมผัสน้ำ อุณหภูมิในร่างกายสูงสาเหตุจากโรคอื่นๆ เช่น โรคภูมิคุ้มกันต่อต้านตนเอง โรคต่อมไทรอยด์ โรคลูปัส หรือ โรคเส้นเลือดอักเสบอย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยจำนวนหนึ่งแม้ว่าแพทย์จะได้พยายามตรวจหาสาเหตุอย่างละเอียดแล้วแต่ก็ยังหาสาเหตุไม่พบ
4. ทำอย่างไรเมื่อเป็นผื่นลมพิษ?หลีกเลี่ยงสาเหตุที่ทำให้เกิดผื่นลมพิษใช้ยาต้านฮีสตามีนหรือยาแก้แพ้ชนิดที่ไม่ง่วง เพื่อหลีกเลี่ยงผลข้างเคียงดูแลผิวไม่ให้ผิวแห้ง หมั่นทาครีมหรือโลชั่นที่ไร้น้ำหอม เพื่อลดความไวของผิวหนังหลีกเลี่ยงการกระตุ้นผิวหนัง เช่น แกะเกา ขีดข่วน ใส่เสื้อรัด สะพายของหนัก เป็นต้นอาจใช้ Calamine lotion ทาบริเวณผื่นลมพิษเพื่อช่วยลดอาการคัน แต่ยานี้ไม่ได้ทำให้ผื่นหายหลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ เพราะอาจกระตุ้นให้ลมพิษแย่ลง
5. สัญญาณอันตราย เมื่อไหร่ควรไปพบแพทย์ลมพิษเฉียบพลันที่มีอาการของอวัยวะอื่น เช่น แน่นหน้าอก หายใจไม่สะดวก เสียงแหบ ปวดท้อง มีหน้าบวม ตาบวม ปากบวมอย่างมาก ควรรีบพบแพทย์โดยเร็ว เนื่องจากเป็นอาการแพ้รุนแรงแบบ Anaphylaxis ลมพิษที่เป็นผื่นมาก มีอาการรุนแรงลมพิษที่ดูแลรักษาเบื้องต้นแล้วไม่ดีขึ้น ไม่ตอบสนองต่อยาแก้แพ้ผื่นลมพิษที่แต่ละจุดอยู่นานเกิน 24 ชั่วโมง เวลาหายมีรอยดำ ซึ่งอาจเป็นอาการของโรคหลอดเลือดอักเสบมีอาการปวดข้อ อ่อนเพลีย มีไข้ไม่ทราบสาเหตุ มีอาการเจ็บบริเวณผื่น ร่วมด้วย
เอ็มไทย