ขึ้นชื่อว่า มะระ ย่อมเป็นที่รู้กันดีในเรื่องของความขม ในบ้านเราจะนิยมนำมากิน อยู่สองชนิดก็คือมะระจีนและมะระขี้นก ในส่วนของมะระจีนนั้นนิยมนำมาปรุงอาหารจำพวกแกงจืด ผัด ...
มะระขี้นก ... สรรพคุณเพียบ!! ลดน้ำตาลในเลือด ลดความอ้วน ชะลอแก่
ขึ้นชื่อว่า "มะระ" ย่อมเป็นที่รู้กันดีในเรื่องของความขม ในบ้านเราจะนิยมนำมากิน อยู่สองชนิดก็คือมะระจีนและมะระขี้นก ในส่วนของมะระจีนนั้นนิยมนำมาปรุงอาหารจำพวกแกงจืด ผัด แบะมะระขี้นกนั้นมักจะนำมาลวก บ้างก็กินสดๆ กับน้ำพริกต่างๆ แต่ก็มีหลายคนที่เกรงกับความขมของมะระ จนไม่กินมะระเลย ยิ่งเป็น "มะระขี้นก" นั้นแล้วล่ะก็ขมเสียยิ่งกว่า แต่ก็เข้าตำราสุภาษิตของไทยที่ว่า "หวานเป็นลม ขมเป็นยา" เพราะมะระขี้นกนั้นมีประโยชน์ทางยาสมุนไพรอย่างมาก และเชื่อว่าหลายคนยังไม่รู้ หากเป็นเช่นนั้นแล้วล่ะก็ตามมาดูกันเลยค่ะ
ลดน้ำตาลในเลือด ต้านเบาหวาน
ในมะระขี้นกมีสารหลายชนิดที่ต้านเบาหวาน และมีหลายกลไกที่ออกฤทธิ์ต้านเบาหวาน ได้แก่ เสริมการหลั่งอินซูลินจากตับอ่อน ลดการสร้างน้ำตาลจากตับ เสริมการเผาผลาญน้ำตาล เพิ่มความไวต่ออินซูลิน เพิ่มความทนต่อกลูโคส (glucose tolerance) นอกจากนี้ ยังยับยั้งการหลั่งกลูโคสในลำไส้เล็ก และยับยั้งเอนไซม์กลูโคไซเดสมีการศึกษาวิจัยพบว่าน้ำคั้นจากผลมะระขี้นกแสดงฤทธิ์ต้านเบาหวานในกระต่ายและหนูขาว นอกจากนี้ยังมีรายงานว่ามะระสามารถชะลอความผิดปกติของไต การเกิดต้อกระจก การเสื่อมของเส้นประสาทซึ่งเป็นผลมาจากการที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานาน หรือไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลเลือดให้ปกติ
อีกทั้งมีการศึกษาทางคลินิกในผู้ป่วยเบาหวานชนิดไม่พึ่งอินซูลิน (8 คน) พบว่าผู้ป่วยทนต่อกลูโคสได้ดีขึ้น ลดระดับน้ำตาลขณะอิ่ม และลดความถี่ของการถ่ายปัสสาวะ จึงขอแนะนำผู้ป่วยเบาหวานบริโภคมะระขี้นกเป็นอาหาร หรือในรูปน้ำคั้นเป็นอาหารเสริม เพื่อช่วยรักษาระดับความดันเลือดให้ปกติ และชะลออาการต่างๆ ที่เป็นผลเสียจากโรคเบาหวานที่เป็นมานาน
ลดความอ้วน
นอกจากคุณสมบัติในการช่วยลดน้ำตาลในเลือดแล้ว การรับประทานมะระขี้นกเป็นประจำ จะมีผลต่อระบบการย่อยไขมันในร่างกายเป็นลำดับแรกก่อน ช่วยให้ไขมันถูกย่อยได้ดีขึ้น จึงช่วยลดความอ้วนได้ดีมีสารต้านอนุมูลอิสระส่งเสริมสุขภาพให้แข็งแรงและช่วยชะลอวัย
มะระขี้นก (สีเขียว) มีคุณค่าทางอาหารเพราะมีวิตามินเอ (2,924 IU) ไนอะซิน (190 มก./100 ก) และมีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ มีเบต้าแคโรทีน ทำหน้าที่สำคัญในการต้านอนุมูลอิสระ ข่วยปกป้องและบำรุงเซลล์ให้แข็งแรงสมบูรณ์ เสริมสร้างภูมิต้านทานโรคให้กับร่างกาย ช่วยต่อต้านและป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง อีกทั้งช่วยยับยั้งเชื้อเอดส์ หรือ HIV ได้ด้วย และบำรุงผิวพรรณ ช่วยให้ดูอ่อนเยาว์สู่ภายนอกบำรุงสายตา
ขณะเดียวกันที่เบต้าแคโรทีนนี้เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ส่วนหนึ่งมันสามารถเปลี่ยนไปเป็นวิตามินเอ ซึ่งวิตามินเอมีฤทธิ์ต่อระบบประสาทตา กินแล้วช่วยบำรุงสายตา แก้ตาฟาง ช่วยถนอมสายตา ป้องกันโรคที่เกิดกับดวงตา ซึ่งการที่จะให้วิตามินเอออกฤทธิ์ได้นั้น จะต้องนำมะระขี้นกไปต้มให้สุกเสียก่อน แล้วราดด้วยหัวกะทิ เพราะว่าวิตามินเอมันละลายในไขมัน ไม่ละลายในน้ำ หัวกะทิมีไขมันมาก ทั้งยังเป็นไขมันชนิดดี วิตามินเอจึงออกฤทธิ์ ช่วยระบบประสาทตา หรือระบบการมองได้อย่างมีประสิทธิภาพสรรพคุณทางยาสมุนไพรของมะระขี้นก
ผลแห้ง – รักษาโรคหิดผล – รสขม เย็นจัด ใช้แก้ร้อน ร้อนในกระหายน้ำทำให้ตาสว่าง แก้บิด ตาบวมแดง แผลบวมเป็นหนอง ฝีอักเสบ
เมล็ด – รสขม ชุ่ม ไม่มีพิษ แก้วัวถูกพิษใช้คั้นเอาน้ำให้กิน เป็นยากระตุ้นความรู้สึกทางเพศ เพิ่มพูนลมปราณ บำรุงธาตุ บำรุงกำลัง
ใบ – แก้โรคกระเพาะ บิด แผลฝีบวมอักเสบ ขับพยาธิ
ดอก – รสขม เย็นจัด ใช้แก้บิด
ราก – รสขม เย็นจัด ใช้แก้ร้อน แก้พิษ บิดถ่ายเป็นเลือด แผลฝีบวมอักเสบ และปวดฟัน
เถา – รสขม เย็นจัด ใช้แก้ร้อน แก้พิษ บิดฝีอักเสบ ปวดฟัน
ตำรับยา
– แก้ไข้ที่เกิดจากกระทบความร้อน ใช้ผลสด 1 ผล ควักไส้ในออกใส่ใบชาเข้าไปแล้วประกบกันน้ำไปตากแห้งในที่ร่ม รับประทานครั้งละ 6-10 กรัม โดยต้มน้ำดื่มหรือชงน้ำดื่มต่างชาก็ได้– แก้ร้อนในกระหายน้ำ ใช้ผลสด 1 ผล ขูดไส้ในออก หั่นฝอยต้มน้ำดื่ม
– แก้บิด ใช้น้ำคั้นจากผลสด 1 แก้ว ผสมน้ำดื่ม
– แก้บิดเฉียบพลัน ใช้ดอกสด 20 ดอก ตำคั้นเอาน้ำมาผสมน้ำผึ้งพอสมควรดื่ม บิดถ่ายเป็นเลือด ก็เพิ่มข้าวแดงเมืองจีน (อั่งคัก Monascus pur-pureus, Went.) อีก 2-3 กรัม บิดมูกให้เพิ่มอิ๊ชั่ว (ยาสำเร็จรูปชนิดหนึ่ง) 10 กรัม ผสมน้ำสุกรับประทาน
– แก้บิดปวดท้อง ถ่ายเป็นเมือกๆ ใช้รากสด 60 กรัม น้ำตาลกรวด 60 กรัม ต้มน้ำดื่ม ถ่ายเป็นเลือด ใช้รากสด 120 กรัม ต้มน้ำดื่ม
– แก้บิดถ่ายเป็นมูกเลือดหรือเลือด ใช้เถาสด 1 กำมือ แก้บิดมูก ใส่เหล้าต้มดื่ม แก้บิดเลือด ให้ต้มน้ำดื่ม
– แก้แผลบวม ใช้ผลสดตำพอก
– แก้ปวดฝี ใช้ใบแห้ง บดเป็นผงชงเหล้าดื่มแก้ฝีบวมปวดอักเสบ ใช้ใบสดตำคั้นเอาน้ำทาบริเวณที่เป็นหรือใช้รากแห้งบดเป็นผงผสมน้ำพอก
– แผลสุนัขกัด ใช้ใบสดตำพอก
– แก้ปวดฟัน ใช้รากสดตำพอก
– ขับพยาธิ ใช้ใบสด 120 กรัม ตำคั้นเอาน้ำดื่ม นอกจากนี้ยังใช้เมล็ด 2-3 เมล็ด รับประทานขับพยาธิตัวกลม
– แก้คัน แก้หิดและโรคผิวหนังต่างๆ ใช้ผลแห้งบดเป็นผง ใช้โรยแผลแก้คันหรือทำเป็นขี้ผึ้ง ใช้ทาแก้หิดและโรคผิวหนังต่างๆ
การเตรียมน้ำคั้นจากผลมะระขี้นก ขนาดที่ใช้ต่อวัน ผลสด 100 ก. นำมาผ่าครึ่ง ใช้ช้อนกาแฟขูดไส้ในและเมล็ดออก หั่นเนื้อผลเป็นชิ้นเล็กขนาดกว้าง 1 ซม. ใส่ในเครื่องปั่นแยกกาก จะได้น้ำมะระประมาณ 40 มล. ดื่มหลังอาหารเช้าหรือเย็น
การกินมะระจีน : ถ้าเป็นผลแก่ก็ต้องนำมาคว้านเมล็ดออกเสียก่อน สำหรับวิธีลดความขมของมะระขี้นกทำได้ด้วยการต้มน้ำให้เดือดจัด ใส่เกลือประมาณหยิบมือ แล้วลวกมะระในน้ำเดือดสักครู่ ก็จะทำให้รสความชมของมะระลงไปได้และยังคงมีผลสีเขียวสดอีกด้วย
ข้อห้ามใช้ :
– พวกที่ม้ามเย็นพร่อง กระเพาะเย็นพร่อง เมื่อรับประทานเข้าไปจะอาเจียน ถ่ายท้องปวดท้องได้– มะระที่สุกแล้วจะมีสารซาโปนิน (Saponin) ในปริมาณมาก การรับประทานอาจทำให้มีอาการอาเจียน ท้องร่วงได้ และอาจทำให้ถึงขึ้นเสียชีวิต เพราะฉะนั้นห้ามรับประทานผลที่สุกๆ
– หญิงตั้งครรภ์ไม่ควรกินมากเกินหรือขมเกินไป รวมถึงกินมะระขี้นกที่เริ่มสุกแล้ว เพราะอาจจะทำให้ตกเลือดหรือแท้งได้
ได้รู้คุณค่าทางด้านสารอาหาร และสรรพคุณทางยาสมุนไพรของมะระขี้นกเช่นนี้แล้ว เชื่อว่าหลายๆ คนคงจะหันมากินมะระขี้นกรสขมนี้ ได้อย่างเต็มใจและมีความสุขแน่นอนเลยทีเดียว เพราะนอกจากจะดีต่อสุขภาพร่างกาย บำรุงสายตา ลดและป้องกันโรคเบาหวานไ้ด้ดีแล้ว ยังช่วยให้ดูอ่อนวัยได้อีกด้วยนะคะ