คุณค่าทางโภชนาการอุดมไปด้วย วิตามินและแร่ธาตุที่สำคัญในปริมาณที่สูงมากกว่าพืชผักชนิดอื่น ไม่ว่าจะเป็น วิตามินเอ วิตามินซี แคลเซียม และธาตุเหล็ก
ผักแพว หรือ ผักไผ่ (Vietnamese Mint) ซึ่งเป็นชื่อเรียกทางภาคเหนือ จัดเป็นสมุนไพรพื้นบ้านที่มีลำต้นสีแดงจนบางครั้งอาจเรียกว่า “ผักแพวแดง” พืชชนิดนี้ชอบเจริญเติบโตได้ดีในที่ชื้นแฉะ โดยมักขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด ส่วนใหญ่พบได้ทั่วทุกภาคของประเทศไทย เพราะเกิดได้เองตามธรรมชาติ
คุณค่าทางโภชนาการอุดมไปด้วย วิตามินและแร่ธาตุที่สำคัญในปริมาณที่สูงมากกว่าพืชผักชนิดอื่น ไม่ว่าจะเป็น วิตามินเอ วิตามินซี แคลเซียม และธาตุเหล็ก อีกทั้งยังมีสรรพคุณทางยาที่ช่วยเพิ่มการเผาผลาญไขมันในเลือด เหมาะเป็นผักสมุนไพรลดความอ้วนได้โดยไม่ขาดสารอาหาร สามารถช่วยบำรุงและรักษาสายตาทั้งยังช่วยบำรุงกระดูกและฟันให้แข็งแรง และที่สำคัญนั้นจะช่วยในการขับถ่าย ป้องกันและแก้อาการท้องผูก นอกจากนี้ยังช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ เพราะเป็นผักที่มีไฟเบอร์สูงถึง 9.7 กรัม ซึ่งจัดอยู่ในผักที่มีเส้นในอาหารมากที่สุด 10 อันดับของผักพื้นบ้านไทย
ชื่อสมุนไพร : ผักแพว
ชื่อเรียกอื่นๆ : ผักแพ้ว, ผักไผ่, ผักแพรว, ผักแจว, พริกบ้า, พริกม้า (พริกม่า), จันทร์โฉม, จันทร์แดง และหอมจันทร์
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Polygonum odoratum Lour.
ชื่อสามัญ : Vietnamese Coriander
วงศ์ : POLYGONACEAE
ลักษณะสมุนไพร : ผักแพวเป็นพืชล้มลุก มีลำต้นสูงประมาณ 30-35 เซนติเมตร ลำต้นตั้งตรงมีข้อเป็นระยะๆ ตามข้อมักมีรากงอกออกมา หรือลำต้นเป็นแบบทอดเลื้อยไปตามพื้นดินและมีรากงอกออกมาตามส่วนที่สัมผัสกับพื้นดิน ใบเป็นใบเดี่ยว ออกสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปหอกหรือรูปหอกแกมรูปไข่ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 2.5-3 เซนติเมตร และยาวประมาณ 5.5-8 เซนติเมตร ปลายใบเรียวแหลมคล้ายใบไผ่ แต่บางกว่า ขอบใบเรียบ ฐานใบเป็นรูปลิ่ม ก้านใบสั้นมีหูใบลักษณะคล้ายปลอกหุ้มรอบลำต้นอยู่บริเวณเหนือข้อของลำต้น ดอกออกเป็นช่อ ช่อดอกมีดอกย่อยขนาดเล็กสีขาวนวลหรือชมพูม่วง ผลมีขนาดเล็กมาก
ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ : ราก, ใบ และ ดอก
สรรพคุณทางยา :
ราก ช่วยบำรุงประสาท ช่วยรักษาหอบหืด ช่วยแก้อาการไอ ช่วยรักษาโรคกระเพาะอาหาร ช่วยแก้อาการปวดเมื่อยตามร่างกาย ช่วยรักษาอาการปวดข้อ ปวดกระดูก
ใบ ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทาน ช่วยชะลอวัย ป้องกันและต่อต้านมะเร็ง ช่วยป้องกันโรคหัวใจ ช่วยเจริญอาหาร ช่วยทำให้เลือดลมในร่างกายเดินสะดวก รักษาโรคหวัด ช่วยในการขับถ่าย ป้องกันและแก้อาการท้องผูก
และช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ แก้ลม ขับลมในกระเพาะอาหาร แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้ท้องเสีย อุจจาระพิการ แก้อาการเจ็บท้อง รักษาโรคตัวจี๊ด รักษาริดสีดวงทวาร รักษาโรคตับแข็ง ลดอาการอักเสบ แก้ตุ่มคัน ผดผื่นคันจากเชื้อรา เป็นกลากเกลื้อน บำรุงเลือดลมของสตรี
ดอก ช่วยขับเหงื่อ รักษาโรคปอด
วิธีการใช้ :
ช่วยบำรุงประสาท ช่วยรักษาหอบหืด ช่วยแก้อาการไอ ช่วยรักษาโรคกระเพาะอาหาร ช่วยแก้อาการปวดเมื่อยตามร่างกาย ช่วยรักษาอาการปวดข้อ ปวดกระดูก นำรากมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทาน ช่วยชะลอวัย ป้องกันและต่อต้านมะเร็ง ช่วยป้องกันโรคหัวใจ ช่วยเจริญอาหาร ช่วยทำให้เลือดลมในร่างกายเดินสะดวก รักษาโรคหวัด ช่วยในการขับถ่าย ป้องกันและแก้อาการท้องผูก และช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ แก้ลม ขับลมในกระเพาะอาหาร แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้ท้องเสีย อุจจาระพิการ แก้อาการเจ็บท้อง รักษาโรคตัวจี๊ด รักษาริดสีดวงทวาร รักษาโรคตับแข็ง ลดอาการอักเสบ แก้ตุ่มคัน ผดผื่นคันจากเชื้อรา เป็นกลากเกลื้อน บำรุงเลือดลมของสตรี นำใบมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน หรือ รับประทานสดๆ
ช่วยขับเหงื่อ รักษาโรคปอด นำดอกมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
ถิ่นกำเนิด : ผักแพว เป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ที่มา: thaiherbal.org