การทานยาคุมเป็นระยะเวลานานมากกว่า 5 ปี อาจมีปัจจัยเสี่ยงเป็นมะเร็ง ดังนั้น...
ยาเม็ดคุมกำเนิด คือ ยาเม็ดที่ใช้กินเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์แบบชั่วคราวประกอบด้วยฮอร์โมน 2 ชนิด คือ เอสโตรเจนและโปรเจสโตเจนจัดทำไว้เป็นแผงหลายชนิดแต่ละชนิดจะมีปริมาณตัวยาและจำนวนเม็ดไม่เท่ากัน เช่น 21,28 เม็ด ผู้ใช้ต้องกินอย่างต่อเนื่องบางชนิดอาจหยุดยาเป็นช่วงเมื่อเลิกใช้ก็สามารถกลับมามีบุตรได้อีก เมื่อรับประทานยาครบสิบเม็ดจึงจะสามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้
การทานยาคุมเป็นระยะเวลานานมากกว่า 5 ปี อาจมีปัจจัยเสี่ยงเป็นมะเร็ง ดังนั้นไม่แนะนำให้ทานติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจจะทานเช่น 2-3 ปี จากนั้นเว้นช่วง 6 เดือน
ยาคุมกำเนิดหากทานตอนอายุยังน้อย เช่น น้อยกว่า 16 ปี จะมีผลต่อความสูง เพราะพวกฮอร์โมนจะไปปิดกั้นการเจริญเติบโตของกระดูก
ทว่าการทานยาคุมจะช่วยลดปัจจัยเสี่ยงในการเป็นเนื้องอก ช็อกโกแลตซีส (Chocolate Cyst) หรือการที่เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญเติบโตผิดที่ เพราะตัวยาคุมกำเนิดช่วยลดปริมาณของประจำเดือน โดยกลไกในการเกิดปกติ ประจำเดือนจะออกมาที่ช่องคลอด แต่กลับไปออกที่ช่องท้อง โดยผ่านท่อนำไข่ และตอนที่ประจำเดือนพ้นไปที่ช่องท้องก็นำเอาเซลล์เยื่อบุโพรงมดลูกตรงนี้ไปด้วย
โดยปกติเซลล์เยื่อบุโพรงมดลูกออกไปแปะบริเวณส่วนไหนก็จะพองเป็นซีส เช่น อุ้งเชิงกราน ลำไส้ โดยอวัยวะที่สำคัญของรังไข่ เพราะส่วนของรังไข่จะเป็นแหล่งผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนสูง ฉะนั้นเยื่อบุโพรงมดลูกจะเจริญเติบโตได้ดี และจะพองเป็นช็อกโกแลตซีส
แต่หากเมื่อไหร่ที่เยื่อบุโพรงมดลูกแทรกไปในกล้ามเนื้อ ตัวโพรงมดลูกแล้ว ตัวมดลูกค่อนข้างแข็งแรง เยื่อบุโพรงมดลูกจะทำให้เกิดพังผืดหรือก้อน จะทำให้คนไข้มีอาการปวดท้องรุนแรง หรือมีปริมาณเลือดออกมาก สัมพันธ์กับภาวะมีบุตรยากด้วย ฉะนั้นยาคุมจะช่วยลดกลไกอย่างที่กล่าวมา
อย่างไรก็ตาม ตราบใดที่ผู้หญิงยังมีประจำเดือนอยู่ เนื้องอกก็มีโอกาสขึ้นได้ ควรพบแพทย์ตรวจสัก 3-6 เดือน ตรวจภายในพร้อมกับอัลตราซาวน์
ส่วนซีสที่รังไข่โดยปกติ ผู้หญิงที่ยังไม่เข้าสู่วัยทองมีซีสได้อยู่แล้ว แต่การดูซีสว่าผิดปกติ หรือเป็นซีสที่เกิดตามรอบเดือนอาจจะดูทั้งขนาดและรูปร่างของซีสด้วย เช่น ซีสขนาดประมาณ 2-3 เซนติเมตร ก็น่าจะปกติ ถ้าดูแล้วเป็นซีสของรอบเดือน ข้างในซีสดูแล้วมีขุ่นๆ เป็นลักษณะของช็อกโกแลตซีส อาจจะต้องมีการรักษาเพิ่มเติม
นพ.นพดล ชูเกียรติ สูตินรีแพทย์ โรงพยาบาลเกษมราษฎร์ ประชาชื่น
ที่มา: manager