หน้าที่ 1 - เด็กน้อยเอย เด็กน้อย มาช่วยกันสกัดกั้น ลักปิดลักเปิด กันเถิด
โดย ภญ.กรรณิการ์ เอกศักดิ์
ปกติ เหงือก และฟัน ของเราค่อนข้างแข็งแรง สามารถเคี้ยวของได้สารพัด ไม่มีปัญหาเลือดออกได้ง่ายๆ เว้นแต่จะไปกระทบกับของแข็งเช่น หกล้มกระแทกพื้น หรือเป็นโรคเหงือกที่เรียกกันว่า โรครำมะนาด แต่ถ้าเกิดอยู่ๆ มีเลือดออกตามไรฟัน นั่นแสดงว่ามีภาวะผิดปกติขึ้นแล้ว นั่นคือ โรคลักปิดลักเปิด หรือโรคเลือดออกตามไรฟัน ซึ่งมักจะเป็นในเด็กเล็กมากกว่าผู้ใหญ่ โดยเฉพาะเด็กที่ไม่ค่อยทานผักและผลไม้ ทำให้ขาดวิตามินซี
การสังเกตอาการในเด็กเล็ก จะมีอาการกระสับกระส่าย ร้องกวนตลอดเวลา เบื่ออาหาร น้ำหนักไม่ขึ้น ต่อมาจะพบว่ามีอาการปวดตามแขน ขา เนื่องจากมีเลือดออกใต้เยื่อหุ้มกระดูก ตรงบริเวณเหนือข้อเข่าและข้อเท้า เด็กจะนอนแบะขาอยู่ในท่าคล้ายกบ ส่วนในเด็กโตที่มีฟันขึ้นแล้ว จะมีอาการเหงือกบวม และมีเลือดออกตามไรฟัน อาจจะมีเลือดออกได้ง่าย เช่นมีเลือดกำเดาไหลซึม แผลหายช้า จุดเลือดออกที่ใต้เล็บซีด ส่วนในผู้ใหญ่ก็มีโอกาสขาดวิตามินซีได้เหมือนกัน ลองสังเกตดูว่า มักจะเป็นรอยช้ำเหมือนพรายย้ำตามตัว หรือเลือดกำเดาไหล เพราะเส้นเลือดฝอยเปราะ แตกและมีเลือดออกได้ง่าย นอกจากนี้ ในกลุ่มผู้สูงอายุและคนที่ติดแอลกอฮอล์ ก็มีโอกาสเกิดโรคนี้บ่อย เนื่องจากมีแนวโน้มที่จะได้รับสารอาหารไม่สมดุลกับความต้องการ
การป้องกันโรคนี้สามารถป้องกันได้ไม่ยาก คือ ในเด็กทารก ควรให้ทานอาหารเสริมที่มีวิตามินซี เช่น น้ำส้ม น้ำมะเขือเทศ ส่วนในเด็กโตและผู้ใหญ่ ควรทานอาหารที่มีผัก ผลไม้เป็นส่วนประกอบในชีวิตประจำวัน เพราะบางคนที่ทานแต่อาหารที่ให้พลังงานสูง จำพวก แป้ง หรือ ไขมัน มองแต่ภายนอกอาจดูเหมือนร่างกายสมบูรณ์ แต่ถ้าขาดวิตามินซี ก็จะทำให้เกิดโรคเลือดออกตามไรฟัน ฟันโยกคลอน เหงือกอ่อนแอ ดังนั้น ถ้าอยากให้สุขภาพดี แข็งแรง ไม่ขาดวิตามินซี ก็ควรทานวิตามินให้ได้ อย่างน้อยวันละ 60 มิลลิกรัม ไม่ว่าจะเป็นจากผัก ผลไม้ ถ้าเทียบง่ายๆ ก็คือ ทานส้มสด 1 ผลให้วิตามินซี 20 มิลลิกรัม ก็ต้องทานให้ได้ 3 ผลต่อวัน หรือทานจากผลไม้ต่างๆ ซึ่งแต่ละชนิดก็ให้ประมาณวิตามินซี แตกต่างกัน ที่สำคัญคือเน้นว่า ควรทานสดๆ เพราะ ผลไม้บางชนิดแม้ว่าจะมีวิตามินซี มากแต่ถ้าแช่อิ่ม ตากแห้ง หรือต้มแล้ว ก็ไม่เหลือวิตามินซีอีก ส่วนผักก็เช่นเดียวกับผลไม้ ควรทานสดๆ จึงจะได้รับวิตามินซีเต็มที่ เพราะเพียงลวกน้ำเดือด 5 นาที วิตามินซีก็ลดลงแล้ว ถ้าต้มนานก็จะสูญเสียวิตามินซีไปมาก นอกจากนี้วิตามินซีเป็นสารที่จำเป็นมากต้องทานทุกวัน
หากเราได้รับวิตามินซี น้อยกว่าที่ร่างกายควรจะได้รับก็จะเกิดลักปิดลักเปิดได้ ซึ่งจะยิ่งรุนแรงมากขึ้นหากขาดอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานาน นอกจากการทานผัก ผลไม้แล้ว การทานวิตามินซี เสริมในรูปเม็ดยาเม็ด ก็เป็นอีกทางเลือก ในปัจจุบันก็มีวิตามินซี เสริมในรูปแบบเจลลี่ เคี้ยว สนุก อร่อยเพลิน ทานได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ทำให้การเสริมวิตามินซี เป็นเรื่องสนุก และได้ประโยชน์ของคุณค่าวิตามินซีเต็มๆ ในรูปแบบซีโด้ เจลลี่ กลีบส้ม 1 กลีบ ให้วิตามินซี 60 มิลลิกรัม เทียบเท่ากับทานส้ม 3 ผลนั่นเอง จึงอยากเชิญชวนให้เด็กน้อยทั้งหลาย ได้เริ่มดูแลสุขภาพตั้งแต่ยังเล็กๆ จะได้ช่วยกันหยุดและสกัดกั้นโรคลักปิดลักเปิดแต่เนิ่นๆ