STOP ภูมิแพ้! แค่จัดบ้าน-ปรับห้องนอน

หรือไม่บ่อเกิดภูมิแพ้ใกล้ตัวคือห้องนอน

         คนที่รู้สึกผิดสังเกตเมื่อต้องไปอยู่ในที่มีฝุ่นมาก ฝนตก หรือหน้าหนาวแล้วรู้สึกคัน และแสบจมูกบ่อยๆ แสบตา เคืองตา คันคอ ไอในช่วงกลางคืนหรือตื่นตอน ตามด้วยอาการเหมือนจะเป็นหวัดคัดจมูก นั่นแสดงว่า คุณมีแนวโน้มว่าจะเป็นภูมิแพ้ไม่ทางใดก็ทางหนึ่งเข้าแล้ว

         ปัจจุบันมีคนที่เป็นโรคภูมิแพ้กันมากขึ้น สำรวจง่ายๆ จากการถามคนรอบข้างจะพบว่า 1 ใน 10 มีอาการภูมิแพ้ บางคนแพ้ฝุ่น บางคนแพ้อากาศ แพ้อาหาร หอบหืด ซึ่งมีอาการตั้งแต่เล็กๆ น้อยๆ ไปจนถึงต้องรับประทานยาอยู่จนเป็นกิจวัตร

** สวัสดีคนขี้แพ้
         ผศ.นพ.กิตติ โตเต็มโชคชัยการ หน่วยโรคภูมิแพ้ อิมมูโนวิทยาและโรคข้อ ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทย์ศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ให้ข้อมูลสถิติของการเกิดโรคภูมิแพ้อากาศและหอบหืดในประเทศไทย ย้อนหลังไปในระยะ 15 ปี เฉพาะในเขตกรุงเทพฯ ว่า มีผู้ป่วยเพิ่มจำนวนมากขึ้นอย่างน่าตกใจ โดยมีผู้ที่ป่วยเป็นภูมิแพ้อากาศจากเดิม 13 เปอร์เซ็นต์ เพิ่มเป็น 49 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งโดยมากจะพบในเด็กเล็กจนกระทั่งถึงวัยมัธยม

         สำหรับหอบหืดที่พบในเด็กเล็กเป็นส่วนมากนั้นข้อมูลระบุว่าเพิ่มจาก 4 เปอร์เซ็นต์ เป็น 13 เปอร์เซ็นต์ โดยบางคนจะหายไปในช่วงวัยทำงานซึ่งภูมิคุ้มกันแข็งแรง กระนั้นภูมิแพ้ก็กลับมาได้ทุกเมื่อหากมีสิ่งมาช่วยกระตุ้น

ตุ๊กตาขนฟู อย่าวางบนหัวนอนมากนัก รู้ไหม! มันคือตัวสะสมฝุ่น
ไม่เพียงเท่าที่ปรากฏจากสถิติเท่านั้น กลุ่มโรคภูมิแพ้เกิดได้กับหลายระบบในร่างกาย อาการของโรคภูมิแพ้เกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายที่ทำงาน มากเกินไป ทำให้เยื่อบุที่อวัยวะต่างๆ มีความไวต่อสิ่งกระตุ้น เช่น
         * ถ้าเป็นที่ตา เรียกว่า เยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้
         * ถ้าเป็นที่จมูก เรียกว่า โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ หรือเรียกว่า แพ้อากาศ
         * ถ้าเป็นที่หลอดลม เรียกว่า หลอดลมอักเสบจากภูมิแพ้ หรือ หอบหืด
         * ถ้าเป็นที่ผิวหนัง เรียกว่า ผิวหนังอักเสบจากภูมิแพ้
         * ถ้าเป็นที่ระบบทางเดินอาหาร เรียกว่า แพ้อาหาร

         “โดยทั่วไปภูมิแพ้จะเกิดจากพันธุกรรมส่วนหนึ่ง แต่หากใครโตมาในสภาวะที่ไม่มีมลพิษในอากาศโอกาสที่โรคจะแสดงอาการก็ไม่มี หรือน้อย แต่หากอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่แออัด ชื้น หรือความปรวนแปรของอากาศก็กระตุ้นให้เกิดโรคได้”

         อาจารย์หน่วยโรคภูมิแพ้ รพ.รามาธิบดี อธิบายเพิ่มเติมว่า สาเหตุที่ทำให้คนเมืองใหญ่เกิดอาการภูมิแพ้มากกว่าเนื่องเพราะในเมืองมี มลพิษจากการก่อสร้าง การจราจร และฝุ่นละอองหนาแน่น และคนก็นิยมเลี้ยงสัตว์ในบ้านมากขึ้น เหล่านี้ล้วนเป็นตัวก่อและกระตุ้นภูมิแพ้ได้ดี

** จัดบ้านต้านภูมิแพ้ได้
         การจัดห้องใหม่ โละของเก่าๆ ลงกล่องบ้างและจัดวางตำแหน่งโน่นนิด นี่หน่อย แต่รู้ไหม? ว่านี่สามารถลดอาการภูมิแพ้ได้นะ

         น.พ.กิตติ แนะนำว่า การจัดตกแต่งบ้าน โดยเฉพาะห้องนอนซึ่งเป็นสิ่งแวดล้อมที่อยู่ใกล้ตัวมากที่สุดนั้นสำคัญต่อ สุขภาพเรามาก เนื่องจากเป็นพื้นที่ที่เราใช้เวลาอยู่เกือบ 2 ใน 3 ของวันดังนั้นจึงจำเป็นที่เราจะต้องใส่ใจการตกแต่งห้องนอนให้มากกว่าห้องอื่นๆ

         “พันธุกรรมเราหลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่เราลดทอนความรุนแรงจากไรฝุ่น ฝุ่นบ้าน ฝุ่นที่นอน ฝุ่นแมลงสาบซึ่งต้องเจอทุกวันได้ ดังนั้นบ้านโดยเฉพาะอย่างยิ่งห้องนอนจำเป็นต้องได้รับการดูแลเป็นอย่างดี”

         การจัดบ้านเริ่มต้นง่ายๆ ที่ห้องนอนที่ต้องให้มีของน้อยที่สุด ไม่ควรมีชั้นวางหนังสือ ของสะสม เช่น ตุ๊กตาประเภทขนฟู เพราะเป็นแหล่งสะสมฝุ่นชั้นดี และหากจำเป็นจริงๆ ควรเก็บใส่ในตู้ชนิดที่มีบานกระจก ซึ่งจะช่วยกันฝุ่นและทำความสะอาดได้ง่าย ตู้เสื้อผ้าไม่ควรตั้งในห้องนอน เนื่องจากฝุ่นจากเส้นใยผ้าจะก่อให้เกิดอาการแพ้แต่หากเลี่ยงไม่ได้ก็ไม่ว่ากัน

         “สิ่งที่ควรจะมีในห้องนอนของคนเป็นภูมิแพ้ก็คือ เตียงขาลอยไม่มีชั้นเพราะจะได้ทำความสะอาดง่าย ผ้าม่านควรเลือกแบบที่ถอดซักได้บ่อยๆ และปัจจุบันมีผ้าปูที่นอน ผ้าห่ม และหมอนกันไรฝุ่นสำหรับคนแพ้อากาศออกมาแล้ว แต่ราคาอาจจะสูง แต่ถ้าจะให้ดีควรทำความสะอาดเครื่องนอนอาทิตย์ละครั้ง และต้องหมั่นเอามาตากแดด ปัดกวาดเช็ดถูห้องให้เป็นกิจวัตร ไรฝุ่นจะได้ไม่สะสม ” อาจารย์หน่วยโรคภูมิแพ้ ระบุ

         สำหรับจุดตั้งเตียงนั้นควรอยู่ในตำแหน่งที่แสงแดดส่องถึง เพื่อกันความชื้น และห้ามตากผ้าในห้องนอนเด็ดขาดเพราะจะเป็นแหล่งฟูมฟักไรฝุ่นให้เติบโต หมั่นเปิดหน้าต่างรับลม รับแดดจ้าเพื่อฆ่าและลดจำนวนตัวไรในห้อง

         “ถ้าอยู่บ้านเราเลี่ยงเก็บเฟอร์นิเจอร์บางอย่างหรือชั้นหนังสือไว้ในอีกห้อง แต่หากอยู่อพาร์ตเมนต์ หรือคอนโดมิเนียม การจัดวางตำแหน่งเป็นสิ่งที่ควรใส่ใจ การเก็บของลงกล่องหรือตู้ที่มิดชิดได้ก็จะเป็นการดี”

         อย่างไรก็ตาม หากคนที่ชอบตกแต่งห้องนอน แต่จำใจจะต้องทำให้ห้องโล่งนั้นอาจจะลำบากใจพอสมควร นพ.กิตติ จึงมีคำแนะนำว่า การเลือกใช้วอลล์เปเปอร์ที่มีลวดลายติดผนังสร้างสีสันให้ภายในห้องนอนแทน ซึ่งควรจะเลือกกระดาษมันที่ง่ายต่อการทำความสะอาดและหากเกิดเก่าชำรุดก็ต้อง เปลี่ยนไม่เช่นนั้นจะกลายเป็นแหล่งสะสมฝุ่น

หมั่นดูดฝุ่นในห้องนอนเสมอ
** ลาทีคนขี้แพ้

         นพ.บรรจบ ชุณหสวัสดิกุล ผอ.ศูนย์ธรรมชาติบำบัดบัลวี กล่าวในหลังสือโรคภูมิแพ้รักษาได้ด้วยธรรมชาติบำบัด แนะนำวิธีการหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ในบ้านว่า ในกรณีที่แพทย์ลงความเห็นว่าคนในครอบครัวเป็นหอบหืดหรือภูมิแพ้อากาศ อย่างแรกที่สุดที่จะต้องทำ ก็คือ เปลี่ยนวิถีชีวิตใหม่ และหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ให้มากที่สุด

         นอกจากวิธีการกำจัดฝุ่นในบ้านและปรับย้ายตำแหน่งของเครื่องใช้บางอย่างแล้ว นพ.บรรจบ ยังแนะนำการเลือกเครื่องใช้บางอย่างสำหรับคนเป็นภูมิแพ้ด้วย ดังนี้

         * ที่นอนควรจะเปลี่ยนเป็นที่นอนที่ทำจากวัสดุสังเคราะห์เพราะสามารถทำความ สะอาดได้ง่ายกว่าที่นอนนุ่น ถ้าจะหุ้มที่นอนด้วยพลาสติกได้ยิ่งดี หากเป็นคนขี้ร้อนก็ต้องเลือกผ้าปูที่นอนที่มีรูน้อยที่สุด
         * ห้ามใช้หมอนที่ทำด้วยนุ่น ขนห่าน หรือขนเป็ดโดยเด็ดขาด
         * ควรใช้เครื่องดูดฝุ่นในห้องตามพรม พื้น และผ้าม่านในห้อง และถ้าเป็นไปได้ เอาม่านและพรมออกจากห้องเสียให้หมด
         * เวลาทำความสะอาดไม่ควรใช้ไม้กวาดขนไก่ปัดฝุ่น แนะนำให้ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดแทน
         * ถ้าจำเป็นจะต้องใช้ผ้าม่านควรจะซักทุก 6 สัปดาห์
         * ไม่ควรเลี้ยงสัตว์ชนิดใดในบ้าน
         * แม้ว่าไม่มีข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ใดๆ ที่ยืนยันว่า เครื่องกรองอากาศจะสามารถช่วยให้ผู้ป่วยหอบมีน้อยลงได้ แต่ก็อาจจะใช้ได้ผล ในกรณีที่แพ้ละอองเกสรของหญ้าหรือต้นไม้อื่นๆ

         ไม่เพียงเท่านี้คนในบ้านก็ไม่ควรสูบบุหรี่ และหากจำเป็นมีแขกมาเยี่ยมก็ต้องกล้าบอกให้เขางดบุหรี่ด้วยเช่นกัน

         ...โรคภูมิแพ้นั้นถือว่าเป็นโรคเรื้อรังก็จริงอยู่ แต่ถ้าหากตัวผู้ป่วย และคนรอบข้างให้ความใส่ใจในการดูแลสุขภาพ หาวิธีป้องกันที่ได้ผล และหากเกิดอาการแล้วไม่ปล่อยให้มีอาการแทรกซ้อน ภูมิแพ้ก็ไม่ถือว่าเป็นอุปสรรคใหญ่ในการดำเนินชีวิต และคงไม่ต้องถึงขั้นต้องรับประทานยาเป็นอาจิณดอก...