น้ำมะตูมเพื่อสุขภาพพืชสมุนไพรเป็นยาได้ทุกส่วนของต้น

มะตูม จากต้นไม้ที่จัดว่าหายากที่เดียว น้อยคนที่จะได้เห็นต้นว่าเป็นอย่างไร รวมทั้งผลสดๆ ไม่มีขายที่พอจะหาซื้อได้เลย เพราะอยากลองลูกสดมาปิ้งให้สุกหอมแล้วนำไปทำน้ำหรือตักกินได้เลย ปกติทั่วไปเราก็ได้ชิมน้ำมะตูมจากการนำมะตูมแห้งมาต้มเป็นน้ำบางคนก็ปิ้งให้สุกให้หอมก่อนต้มหรือต้มเลยไม่ต้องปิ้ง  ตามโบราณสมัยก่อน ต้องเผาย่างให้สุกก่อนถึงมาทำน้ำดื่ม ลูกแก่สุกนั้นกินได้เลยนะคะหอมอร่อย  ช่วงนี้อากาศร้อน น้ำสมุนไพรจึงทำบ่อยขึ้นแช่เย็นไว้ลูกๆชอบ บางที่กลัวน้ำหนักขึ้น เมนูอาหารทั้งวันบอกแม่ทำแต่น้ำผลไม้นะ ก็สลับเปลี่ยนไปเรื่อยๆและลูกทั้ง 2 ดื่มได้ไม่เหมือนกันอีกค่ะทำแล้วก็คิดถึงจึงมีน้ำสมุนไพรฝากไว้ใน gotoknow ให้เลือกทำด้วยหลายอย่าง 

น้ำมะตูม

มะตูมแห้งปิ้งสุก

น้ำมะตูมจากการปิ้งมะตูมแห้งก่อนำมาต้ม

เพิ่มความหวานด้วยใบหญ้าหวาน น้ำตาลทราย น้ำตาลกรวด หวานมากน้อยแล้วแต่ชอบ

น้ำมะตูมจากปิ้งก่อนจะสีเข้ม แชเย็นไว้หรือดื่มได้ทันที

มะตูมแห้งไม่ได้ปิ้ง

น้ำมะตูมจากมะตูมแห้งที่ไม่ได้ปิ้งก่อนต้ม 

ใส่น้ำตาลทรายหรือใบหญ้าหวาน น้ำตาลกรวด พอประมาณแล้วแต่ชอบนะคะ

น้ำมะตูมที่ไม่ปิ้งก่อนน้ำสีจะไม่เข้มมาก 

แต่การจะเข้มมากน้อยอยุ่ที่ปริมาณของแผ่นมะตูมแห้งที่ใส่ต้มด้วย

เย็นไม่ทันนำไปใส่ช่องแช่แข็ง ลืมไปหน่อยเกือบแข็งทั้งหมด 

พอเป็นแบบนี้พอดื่มหมดแก้วก็เติมต่อเย็นได้เลย

มะตูม นั่นมีชื่อเรียกตามท้องถิ่นหลายชื่อและมีมากกว่า 1 ชนืด

           มีสรรคุณสมุนไพรเป็นยาทั้งต้น นำมาฝากดังนี้นะคะ

 มะตูม      มะตูมบ้าน ,กะถันตาเถร ,มะปิ่น(เหนือ), ตูม( ใต้), บักตุม (อีสาน) ,พะโนงค์(เขมร), Bengal Quinee

มะตูม มีอยู่  3 ชนิด  

๑. มะตูมไข่   ผลกลม คล้ายลูมะชวิด เปลือกบาง

๒. มะตูมบ้าน ผลกลมยาว เปลือกหนา เปลือกแก่จะแข็งเป็นกะลา

๓. มะตูมนิ่ม  ผลกลมยาว เปลือกนิ่ม

 ใบสด    รสฝาดปร่าซ่าขื่นมัน คั้นเอาน้ำรับประทาน แก้หวัด แก้หลอดลมอักเสบ แก้บวม แก้เยื่อตาอักเสบ

ผลอ่อน   รสฝาดร้อนปร่าขื่น  หั่นผึ่งให้แห้ง บดเป็นผง หรือต้มรับประทาน แก้ธาตุพิการ 

                แก้ท้องเสีย แก้บิด แก้โรคกระเพาะอาหาร เจริญอาหาร ขับผายลม บำรุงกำลัง

ผลแก่     รสหวานเย็น  ทุบให้แตก ต้มใส่น้ำตาลทรายแดง เรียกว่า น้ำอัฐบาล ดื่มแก้เสมหะและลม 

               บำรุงไฟธาตุ ช่วยย่อยอาหาร

ผลสุก   รสหวานเย็น ต้มดื่มหรือเอาเนื้อรับประทาน แก้ลมเสียดแทงในท้อง แก้มูกเลือก 

             บำรุงไฟธาตุ ช่วยย่อยอาหาร

เปลือกราก ลำต้น  รสฝาดปร่าขื่น  แก้ไข้จับสั่น ขับลมในลำไส้

ราก          รสฝาดปร่าขื่นเล็กน้อย  แก้พิษฝี พิษไข้ แก้สติเผลอ รักษาน้ำดี  ขับลมให้เรอ

ทั้ง ๕    รสฝาดซ่าขื่น  แก้ปวดศีรษะ ตาลาย เจริญอาหาร บำรุงกำลัง

ผลมะตูมนิ่ม   รสฝาดหวาน เป็นยาอายุวัฒนะ ขับผายลม เจริญอาหาร บำรุงกำลัง

( ขอบคุณสรรพคุณมะตูมจากหนังสือเภสัชกรรมไทยร่วมอนุรักษ์มรดกไทย โดย วุฒิ วุฒิธรรรมเวช)

มะตูมเชื่อม

ที่บ้านใครมีต้นมะตูม ดูแลรักษาไว้ดีๆนะคะ ถือเป็นต้นไม้โบราณหายากแล้ว วิธีถนอมอาหารมะตูมไว้ได้นาน คือ การนำไปเชื่อมซึ่งเดี๋ยวนี้หาซื้อได้ยาก หรือถ้ามีลูกดกหรือพบเห็นที่ไหนไม่ต้มหรือกินทำแบบสด ก็นำมาผ่าขวางลูกเป็นชิ้นๆแล้วตากแห้งเก็บไว้ได้นานมาก ช่วงอากาศร้อนๆนำมาต้มดื่มนะคะ ชื่นใจมาก แบบแห้งยังพอหาซื้อได้ค่ะ ที่ร้านขายของแห้งเมล็ดธัญญพืชหรือเห็ดแห้ง หรือในซุปเปอร์มาเก็ต จะมีขายเป็นถุงต้มดื่มได้หลายแก้วค่ะ
ที่มา   https://www.gotoknow.org/posts/535689