มะยม ที่บ้านใครปลูกบ้างค่ะไม้มงคลนาม เป็นเคล็ด คนนิยม ชมชอบ ค้าขายดี ฯ ส่วนใหญ่แล้วจะเป็นมะยมเปรี้ยว มะยมหวานไม่ค่อยได้พบ และแต่ละบ้านไมค่อยนำมาใช้ประโยชน์สักเท่าไหร่ อยู่สูงบ้าง ลูกดกเกินกินไม่ทัน เปรี้ยวไม่ชอบ ไม่ทราบจะมาทำอะไรดี ฯ วิธีที่จะถนอมมะยมให้อยู่นานเช่น มะยมเชื่อม แช่อิ่ม มะยมกวน มะยมหยี่ ซึ่งการทำก็จะมากไปด้วยน้ำตาลและเกลือ ตอนอายุน้อยๆกินเพลินก็ไม่เป็นไรหรอกนะคะ แต่ถ้าอายุมากก็ระวังสักนิด มะยมทำอาหารได้ด่วนๆก็มีเช่น ส้มตำมะยม มะยมจิ้มน้ำตาลพริกเกลือ น้ำมะยม ฯ บางครั้งพบต้นในวัด ริมถนน บ้านคนอื่น ลูกดกมากแต่อยู่สูง ตามตลาดไม่ค่อยมีขาย พอได้พบก็ซื้อมาเลยเป็นลูกเล็กๆคนขายบอกมียายนำมาฝากขาย นำมาทำน้ำมะยมเข้มข้นได้หอมเปรี้ยวได้ใจ นำมาฝากค่ะ
น้ำมะยม
มะยมเปรี้ยวล้างให้สะอาด
การทำครั้งนี้ใช้เครื่องแยกกากจึงได้น้ำมะยมเข้มข้นไม่ใส่น้ำตาล ดื่มได้ทันที หรือ
- ทำโดยใช้ ตำในครกให้ละเอียด ผสมน้ำพอประมาณแล้วกรอง
- ใส่โถปั่น เพิ่มน้ำพอประมาณปั่นให้ละเอียดแล้วกรอง
การเพิ่มความหวานเช่น ใบหญ้าหวาน น้ำตาลทราย น้ำเชื่อม น้ำผึ้ง น้ำตาลกรวด แล้วแต่ชอบ
แก้วนี้ผสมน้ำ
เนื้อมะยมละเอียดที่น้ำออกแล้วจากเครื่องก็จะมีเมล็ดปนออกมาด้วย
นำลงกระทะใส่เกลือนิดน้ำตาลหน่อย เคี่ยวไฟอ่อนๆสักพักจนแห้งดี
กินเล่นสำหรับคนฟันดีไม่ได้นำเมล็ดออก
จะคัดแยกเมล็ดออกก่อนแล้วใส่น้ำตาลให้มาก
เพื่อทำลูกอมมะยม แยมมะยม มะยมกวน ก็ได้
มะยมมีสรรพคุณประโยชน์ ดังนี้
มะยม แม(ใต้) ,Star Gooseberry
ใบ รสจืดมัน ปรุงเป็นยารับประทานดับพิษร้อนถอนพิษไข้ แก้ไข้ตัวร้อน ไข้หัวต่างๆ
ต้มรวมกับใบหมากผู้หมากเมีย ใบมะเฟือง อาบแก้ผื่นคัน พิษไข้หัว เหือด หัด สุกใสดำแดง ฝีดาษ
เปลือกต้น รสจืด ต้มดื่ม แก้ไข้เพื่อโลหิต ต้มอาบ แก้เม็ดผดผื่นคัน
ราก รสจืด ปรุงยารับประทาน แก้โรคผิวหนัง เม็ดผดผื่นคัน ประดง แก้น้ำเหลืองเสีย
ลูก รสเปรี้ยวสุขุม กัดเสมหะ แก้ไอ บำรุงโลหิต ระบายท้อง
( ขอบคุณสรรพคุณ มะยม จากหนังสือ เภสัขกรรมไทย ฯ โดยวุฒิ วุฒิธรรมเวช )
มะยม ส่วนใบนั้นนำมาปั่นหรือตำให้ละเอียดผสมกรองได้น้ำใบมะยมดื่มได้ หรือจะใช้แบบสดส่วนยอดอ่อนๆมากินกับส้มตำไทยได้อร่อยมาก เวลาเด็ดมาต้องล้างให้สะอาดระวังเพลี๊ยขาวๆที่ชอบกินใบมะยมด้วย
ที่มา https://www.gotoknow.org/posts/534341