มะนาว
มะนาวใช้ได้สารพัดประโยชน์ ไม่ว่าจะเป็นยารักษาโรค หรือจะเป็นเครื่องปรุงแต่งรสชาดอาหารให้อร่อย ถึงแม้มะนาวจะรู้จักกันอย่างแพร่หลายทั้งในเมืองไทยและต่างประเทศแถบเอเชียต่างก็รู้ถึง สรรพคุณของมะนาวเป็นอย่างดี
มะนาวมีการเรียกกันหลายแบบ ซึ่งแต่ละแบบมีความแตกต่างกัน
*บางคน เรียก ส้มมะนาว มะนอ เกละ มะนอเกละ
* แถวๆสุรินทร์แถวๆเขมร เรียกมะนาวว่า โกรยชะม้า
* ชาวกะเหรี่ยงและแถวๆแม่ฮ่องสอนเรียกมะนาวว่า มะเน้าด์เล
*กะเหรี่ยงแถวเมืองกาญจนบุรี เรียกมะนาวว่า มะโหน่งกลยาน
*ชาวเงี้ยวที่แม่ฮ่องสอน เรียกมะนาวว่า หมากฟ้า
*ภาษามาลายูทางภาคใต้ เรียกมะนาวว่า ลีมานีปีห์
*มะนาวมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Citrus aurantifolia Swing
นักวิทยาศาสตร์ทั่วไปก็ยังเรียกมะนาวอยู่ดี มะนาวเป็นไม้พุ่มขนาดย่อมปลูกไว้ประดับบ้านก็ได้หรือจะปลูกเพื่อเป็นการค้าก็ได้ตามความต้องการ มะนาวยังรู้จักกันดีในนามเครื่องดื่มดับกระหาย แก้เสียงแหบแห้ง แม้แต่เวลาที่ทำงานหนัก เหนื่อยอ่อนเพลีย มะนาวยังเป็นยาบำรุงอย่างดี
หากคุณเหนื่อยเสียเหงื่อมาก ให้นำมะนาว 1 ลูกบีบเอาเฉพาะน้ำใส่แก้ว เติมน้ำตาลตามความชอบใส่น้ำครึ่งแก้ว หากจะให้อร่อยสดชื่น ให้ใส่น้ำแข็งจะทำให้กระชุ่มกระชวย หรือคนที่พึ่งฟื้นจากไข้ ไม่อยากรับประทานอาหาร ดื่มน้ำมะนาวแทนก็ได้ หากท่านใดไม่ชอบดื่มแบบชง ก็นำมะนาวไปปั่นแทน
มะนาวทำให้ผิวพรรณสดชื่น
ผู้หญิงหรือผู้ชายที่ใส่ใจเรื่องผิวพรรณให้ใช้มะนาว ทาผิวจะทำให้ชุ่มชื่นไม่แตกกร้าน เป็นสิวก็สามารถแก้ได้ ยิ่งสิวที่ไม่อักเสบเป็นหนอง หลังจากล้างหน้าด้วยน้ำสบู่อย่างอ่อนแล้ว ผ่ามะนาวทาที่เป็นสิวจนแล้วทิ้งไว้สัก 10-20 นาที แล้วล้างด้วยน้ำสบู่ ทำอย่างนี้สัก 15 วัน สิวหายได้ เพราะน้ำมะนาวมีสภาพกรดอ่อนๆ ทำให้เนื้อเยื่อที่ตายแล้วหลุดออก ลดการอุดตันของรูขุมขน กรดอ่อนๆของมะนาวจะช่วยกำจัด เชื้อโรค และไขมันบนใบหน้า
มะนาวมีวิตามินซี ฯ
มะนาวมีสารที่สำคัญคือ เอชเปอร์รินตินและนาจิริน ที่มีฤทธิ์แก้อักเสบ และน้ำมันหอมระเหยที่ช่วยแก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ วิตามินซี และกรดซิตริก ช่วยให้หลอดเลือดแข็งทนทานไม่เปราะง่ายวิตามินซี ช่วยป้องกันเลือดออกตามไรฟัน ช่วยป้องกัน และต้านทานโรค ช่วยแก้หวัด กรดซิตริก มีฤทธิ์ลดไข้ แก้กระหายน้ำ ทำให้ร่างกายสดชื่น ช่วยขับปัสสาวะ และกรดซิตริกที่มีอยู่ในมะนาวยังเป็นยาสมานอย่างอ่อนๆ จึงมีส่วนลดอาการอักเสบ ป้องกันเชื้อโรคที่ทำลายผิว ลดความมันบนใบหน้า
มะนาวคือยาแก้ไอที่สุดวิเศษ
นำน้ำมะนาว น้ำเชื่อม หรือ น้ำตาล น้ำสุก อย่างละ 1 ส่วน ใส่เกลือสักนิด ผสมให้เข้ากัน ใช้จิบเวลาไอ เจ็บคอ หรือมีเสมหะติดคอ จิบที่ละน้อยบ่อยๆ จะได้ผลเป็นอย่างดี เพราะยาจะออกฤทธิ์ที่คออย่างสม่ำเสมอหากจิบที่ละมากๆ ยาจะไปแผลงฤทธิ์ที่ท้องแทน ทำให้ท้องไส้ปั่นป่วน บ้วนปากบ้างเมื่อจิบแล้วมีอาการแสบคอ แสดงว่า น้ำมะนาวที่ดื่มมีความเข้มข้นจนเกินไปให้เติมน้ำอีกสักนิด การทำน้ำมะนาวแก้ไอ แก้เจ็บคอ ให้เติมส่วนผสมตามความชอบแล้วแต่ชอบแบบไหน
ข้อควรระวังคือ ไม่ควรใส่น้ำร้อนเพราะน้ำร้อนจะทำลายวิตามินซีในมะนาว
มะนาวใช้แก้ไอออกเลือด
นำน้ำผึ้ง1 ช้อนชา มะนาว 3 ลูกเกลือป่น 1 ช้อนผสมให้เข้ากัน แต่ให้มีรสเปรี้ยวเค็มหวาน ทานบ่อยๆจะช่วยแก้ไอออกเลือด
หรือนำมะนาว108 ใบเบี้ยจักจั่น 11 ตัว ปูนขาวหนักประมาณ 4 บาท ให้คั้นน้ำมะนาวใส่เบี้ยจักจั่นและปูนขาวผสมกันดองประมาณ 4 คืน นำมาทานครั้งละจอกชา ช่วยแก้ไอออกเลือด
การดองมะนาว 4 วิธี
1. มะนาวดองน้ำปลา
ต้มมะนาวให้เดือด สักพักยกลง แล้วตากให้แห้งจากนั้นนำมานึ่ง นึ่งเสร็จแล้วนำมาตากทำอย่างนี้ประมาณ 3 ครั้ง เมื่อแห้งดีแล้วนำมาใส่ขวดโหล เทน้ำปลาใส่ให้ท่วมปิดฝาให้แน่น เก็บไว้ประมาณ 30 วัน เมื่อครบกำหนดนำออกมารับประทานได้มีรสเปรี้ยวเค็มหอมอร่อย
2. มะนาวดองเกลือ
ล้างมะนาวให้���ะอาดหมักทั้งเปลือกไว้ 3 วัน ล้างให้สะอาดอีกครั้งหนึ่งแล้วนำไปตากแดด 3 แดด จากนั้นก็ต้มน้ำเกลือให้เข้มข้น กรองให้สะอาด แล้วตั้งทิ้งไว้ให้เย็น จึงเอามะนาวใส่โหลเทน้ำเกลือลงในขวดโหล ปิดฝาให้สนิท ทิ้งไว้ 20-30 วัน จึงรับประทานได้
3. มะนาวดองเค็ม
นำมะนาวมาล้างให้สะอาดผึ่งให้แห้งเทเกลือลงในขวดโหลชั้นที่หนึ่งก่อนแล้ว วางมะนาวเรียงลงในไปโรยเกลือให้ท่วมมะนาว ทำอย่างนี้จนเต็มขวด ปิดฝาอัดให้แน่น ดองไว้นานสัก 2-3 เดือน แล้วนำออกมารับประกอบอาหารได้ตามต้องการ
4. มะนาวดองหวาน
ล้างมะนาวให้สะอาดหมักเกลือทิ้งไว้ 3วัน แล้วนำมาล้างอีกครั้งเพื่อนำไปนึ่งแล้วนำไปตากแดดอีก 3 แดด เคี่ยวน้ำตาลให้มีความเข้มข้นแล้วตั้งทิ้งไว้ให้เย็น เมื่อเห็นว่าน้ำเชื่อมเย็นดีแล้วก็เอามะนาวใสขวดโหลเทน้ำเชื่อมลงไปให้ท่วมมะนาวปิดฝาให้แน่นทิ้งไว้ 20-30 วันจึงนำมารับประทานได้
* มะนาวควรใช้ให้ถูกต้องเพราะมะนาวก็มีข้อเสีย เหมือนกัน คือ คนที่ดื่มน้ำมะนาวมากๆจะทำให้ฟันผุได้เพราะ มะนาวมีกรดซิตริก เมื่อดื่มน้ำมะนาวแล้วควรบ้วนปากด้วยน้ำสะอาด
ขอบคุณจากหนังสือเคล็ดลับสมุนไพรไทยเรียบเรียง
โดยคุณสุทธิชัย ปทุมล่องทอง
และขอบคุณภาพมะนาว จากบันทึกของ
อาจารย์สามารถ เศรษฐวิทยา และ จากอินเตอร์เน็ต
มะนาว
- ใบ รสปร่าซ่า สรรพคุณ กัดฟอกเสมหะ และระดู ใช้ในพิกัด 108 ใบ
- ราก รสขื่นจืด สรรพคุณ ถอนพิษไข้กลับซ้ำ
ฝนกับสุราทาฝี แก้อักเสบ แก้ปวด
- น้ำในลูก รสเปรี้ยว สรรพคุณ กัดเสมหะ แก้ไอ
ฟอกโลหิตทำให้ผิวงาม แก้เลือดออกตามไรฟัน
(จากหนังสือ ตำราแพทย์แผนโบราณทั่วไป สาขาเภสัชกรรม โดยกองการประกอบโรคศิลปะ สำนักงานงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข)
การแปรรูปมะนาว
น้ำมันหอมระเหย"Lime"
การผลิตน้ำมันหอมระเหยนั้น จะต้องมีเครื่องสำหรับกลั่นน้ำมันหอมระเหย 1 เครื่องซึ่งอ.สุรัตน์วดี จิวะจินดา นักวิจัยชำนาญการ ได้วิจัยเรื่อง"การกลั่นน้ำมันหอมระเหยจากมะนาวและการแปรรูเป็นผลิตภัณฑ์พร้อมใช้ "ได้คิดค้นขึ้นมาและจดสิทธิบัตรเรียบร้อยแล้ว
วิธีทำ
เลือกมะนาว ที่แก่จัดแต่เปลือกยังมีสีเขียวอยู่หากใช้มะนาวที่เปลือกสีเหลืองแล้วจะมีกลิ่นหอมน้อยกว่าล้างมะนาวให้สะอาดแล้วปอกผิวมะนาวเป็นวงกลมของลูกจนหมด มะนาวที่ปอกเปลือกแล้วนำไปคั้นน้ำทำมะนาวพร้อมปรุงหรือมะนาวผงได้
มะนาว 1500 ลูก จะได้เปลือกมะนาว 9-10 กก.ผลิตน้ำมันหอมระเหยได้ 150 ซีซี หรือ เปลือกมะนาวจะมีน้ำมันหอมระเหย 1.5-2%
ใช้น้ำ 12 ลิตร ใส่ลงไปในหม้อกลั่นอัดวัตถุดิบให้แน่นใช้เวลาในการกลั่น 5-6 ชั่วโมง เมื่อได้น้ำมันหอมแล้วต้องบรรจุไว้ในขวดทึบแสงและปิดฝาทิ้งไว้อย่างน้อย 2 เดือนให้กลิ่นของน้ำมันคงที่ จึงจะนำมาใช้ได้ หากใส่ขวดโปร่งแสงน้ำมันหอมระเหยจะระเหยได้และไม่จำเป็นต้องแช่ในตู้เย็น
เปลือกมะนาวจะต้องใช้เปลือกมะนาวสดๆปอกเสร็จแล้วต้องกลั่นเลยทันที หรือต้องแช่เย็นเพื่อรักษาน้ำมันไว้ไม่ให้ระเหยไปหมด น้ำมันหอมระเหย นำไปเป็นส่วนผสม เช่น โลชั่น สบู่ ฯ
และนำไปใช้เรื่อง"อโรมาเธอราปี"หรือ "สุวคนธบำบัด"คือการบำบัดโรควิธีหนึ่งโดยการใช้กลิ่นหอมของน้ำมันหอมระเหย
เรื่องการกลั่นน้ำมันหอมระเหยจะต้องเห็นของจริง สนใจติดต่อได้ที่ งานวิจัยสภาวะแวดล้อม ฝ่ายปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง สถาบันวิจัยและพัฒนาแห่งมก.มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์วิทยาเขต กำแพงแสน จังหวัดนครปฐม
(ข้อมูลจากหนังสือพิมพ์คอลัมน์ ช่องทางทำกิน )
หากอยากกินมะนาวหวานๆ อย่างธรรมชาติในปากจากเปรี้ยวสุดๆเป็นหวานเจี๊ยบ โดยไม่ต้องใส่น้ำตาลหรือน้ำผึ้ง ฯให้กินผลมหัศจรรย์ก่อนแล้วตามด้วยน้ำมะนาวสดๆ หรือผลไม้เปรี้ยวทุกชนิด จะหวานหมด
ต้น Miracle เป็นไม้พุ่ม ออกลูกดกมาก หาซื้อได้ที่ตลาดขายต้นไม้ ถ้าปลูกมากเก็บขายได้ เป็นผลไม้ชนิดหนึ่ง ไทยตั้งชื่อ มหัศจรรย์
ตัวอย่าง กานดาปลูกในเนื้อที่จำกัดก็ออกลูกค่ะ ชอบอากาศร้อนชื้นแดดรำไร