แตงโม แต่เต้าส่า(กะเหรึ่ยง), แตงจีน (ใต้), มะเต้า (เหนือ) ,อุลิต, อุลัก (เขมร)
ใบ รสฝาดเย็น ชงกับน้ำร้อนรับประทานเป็นยาลดไข้
ใบ,เถา,ราก รสฝาดเย็น แก้บิด แก้ท้องร่วง
เปลือกลูก รสจืดเย็นฝาด แก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้ปากเป็นแผล บำรุงธาตุ ช่วยย่อยอาหาร แก้ดีซ่าน แก้เบาหวาน
น้ำคั้นจากลูก รสหวานเย็น แก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้ปากเป็นแผล ขับปัสสาวะ แก้อาเจียนเป็นเลือด
แก้ไอเรื้อรัง บำรุงร่างกาย บำรุงธาตุ บำรุงปอดและสมอง
ราก ,น้ำยางจากราก รสฝาดเย็น แก้ตกเลือดหลังคลอด
(ขอบคุณสรรพคุณแตงโมจากหนังสือเภสัชกรรมไทยฯโดย วุฒิ วุฒิธรรรมเวช)
น้ำแตงโม
ล้างผิวเปลือกด้านนอกลูกให้สะอาด ผ่าครึ่ง
หั่นเป็นชิ้นหรือใช้ช้อนตัก
ปอกเปลือกสีเขียวออก หั่นพอคำ
เพื่อนำไปทำแกงส้มหรือลวกจิ้มน้ำพริก หรือซอยยาวชิ้นเล็กๆผัดใส่ไข่
ส่วนของเนื้อแตงโมนำใส่โถปั่น เพิ่มน้ำพอประมาณไม่ต้องมากเพราะแตงโมมีน้ำอยู่แล้ว
ใส่ความหวานโดยเติมน้ำตาลหรือน้ำเชื่อม ฯหรือไม่แล้วแต่ชอบ
กรณีทำมากอากาศร้อนมากๆ น้ำที่ปั่นนั่นใส่ช่องแข็งแช่เป็นแตงโมหวานเย็นก็ได้
แตงโม หลายๆคนอาจจะเข้าใจผิดคิดว่าสีแดงหวานมีน้ำตาลมาก จริงๆแล้วน้ำตาลในแตงโมมีไม่มากเมื่อเทียบกับผลไม้สุกหวาน งอม ชนิดอื่นๆ แต่แตงโมทุกวันนี้เสียชื่อเรื่อง ที่มีข่าวว่ามีการฉีดสี ฉีดยาเร่ง ดูน่ากลัวแถมได้ข่าวว่าคนปลูกยังไม่กินของตัวเอง และพบคนที่กินแล้วท้องไม่ดีบ่อยๆ ข่าวจริงหรือไม่จริงประชาชนอย่างเราๆก็กลัวในการซื้อแตงโมในแต่ละครั้ง ถามคนๆซื้อก็ต้องบอกอยู่แล้วว่าปลอดภัย ก็คงต้องสังเกตุกันได้เอง จากสีของเนื้อแตงโมแดงแบบไหน เข้ม ช้ำๆหรือไม่ มีหลายๆคนที่จะซื้อแตงโมต้องซื้อแบบที่ผ่าไว้หรือผ่าให้ดูเลยสามารถเลือกได้ว่าดีหรือไม่ ส่วนความเสี่ยงนั้นก็น่าจะมี นอกเสียจากมาจากแหล่งที่มาขายที่พอจะทราบได้ว่าเขาปลูกอย่างไร
ทำให้มีคำถามว่าคนที่ปลูกเขาไม่นึกถึงความปลอดภัยของผู้ซื้อเลยหรือ ผลไม้หลายๆอย่างจะซื้อแต่ละครั้งเหมือนกับวัดความเสี่ยงอยู่ตลอดเวลา เราผู้ซื้อก็ทำอะไรไม่ได้ผลไม้มีเปลือกดูยากมากว่าปลอดภัยหรือมียาเคมี
แตงโมที่ปลอดภัยไม่ใช้ว่าจะไม่มีเลย เป็นผลไม้ที่มีประโยชน์ทั้งลูกทั้งต้น หรือลูกแตงโมอ่อนนำมาทำแกงส้ม ลวกจิ้มน้ำพริกอร่อยมาก เปลือกของแตงโมที่ทิ้งกันนั้นมีประโยชน์เช่นกัน นำมาทำอาหารได้หลายอย่างหากพบแตงโมที่ปลอดภัยก็ใช้ให้หมดทั้งลูกนะคะ