มีข่าวเรื่องพยาธิไชสมอง หรือพยาธิตัวจี๊ดออกมาทีไร ทำให้ ต้องมาบอกถึงอันตรายของการกินของสุกๆดิบๆครับ สำหรับวันนี้ มีเรื่องราวของพยาธิตัวจี๊ด ซึ่งชอบมากับของสุกๆดิบๆ มาเล่าให้ฟัง
พยาธิตีวจี๊ด เป็นการติดเชื้อในร่างกายของพยาธิชนิดหนึ่ง ที่เรียกว่า gnathostoma spinigerum โดยทั่วไปเกิดจากการที่คนกินอาหาร ที่มีตัวอ่อนของพยาธิชนิดนี้เข้าไป และฟักตัวถึงระยะที่ 3 โดยปกติ โดยรับจากการรับประทาน หมู ปลา ไก่ หอย ดิบ หรือน้ำที่มีการปนเปื้อน
พยาธิชนิดนี้ อาศัยใน สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ประเภท สุนัข แมว เสือ เมื่อไข่ออกมา ก็จะถูกสัตว์พาหะอีกชนิดคือ หอย ปลาในแหล่งน้ำกิน และฟักตัวเป็นตัวอ่อนขั้นที่ 1 ต่อมา ก็จะถูกพาหะขั้นที่สอง กิน คือ กบ ปลา งู ไก่ หมู กินเข้าไปแล้วจะเข้าสู่ตัวอ่อนระยะที่ 2 และ 3 กลายเป็นซิสต์อยู่ในเนื้อของสัตว์เหล่านี้ ซึ่งในช่วงนี้ ถ้าคนไปรับประทานสัตว์เหล่านี้เข้าดิบๆ ก็จะเกิดการติดเชื้อได้
รูปพยาธิตัวเต็มวัย
รูปไข่พยาธิ
| แหล่งระบาดของพยาธิและโรค |
| ในประเทศไทยมีสัตว์ประมาณ 44 ชนิด ที่ตรวจพบว่ามีตัวอ่อนระยะติดต่อของพยาธิตัวจี๊ดอยู่ |
| วงจรชีวิต |
| ตัวแก่ของพยาธิทั้งตัวผู้และตัวเมียจะอาศัยอยู่ในกระเพาะอาหารของสุนัขและแมว หลังจากพยาธิผสมพันธุ์แล้ว พยาธิตัวเมียจะปล่อยไข่ออกมากับอุจจาระของสัตว์เหล่านี้ เมื่อไข่ลงน้ำจะฟักตัวออกมาเป็นตัวอ่อนระยะที่ 1 ตัวกุ้งไร (cyclops) จะกินตัวอ่อนระยะนี้และไปเจริญเป็นตัวอ่อนระยะที่ 2 เมื่อปลากินกุ้งไรที่มีพยาธิ พยาธิจะเจริญในปลาเป็นตัวอ่อนระยะที่ 3 ซึ่งเป็นระยะติดต่อ ถ้าสุนัขหรือแมวกินปลานี้เข้าไป พยาธิก็ไปเจริญเป็นตัวแก่ในกระเพาะอาหาร แต่ถ้าคนกินปลาซึ่งมีพยาธิระยะติดต่อเข้าไป พยาธิจะคืบคลาน หรือไชไปตาม อวัยวะต่างๆ ของร่างกาย ยังไม่มีรายงานว่าพยาธินี้เจริญเป็นตัวแก่จนสามารถออกไข่ได้ในคน |
| การติดต่อ |
| โรคที่เกิดจากพยาธิตัวจี๊ดนี้ สามารถติดต่อได้ในคนทุกเพศทุกวัย โดยการกินตัวอ่อนระยะติดต่อที่ปะปนอยู่ในเนื้อสัตว์ที่ปรุงไม่สุกโดยเฉพาะปลาน้ำจืด หรืออาจติดต่อจากมารดาสู่ทารกในครรภ์โดยไชผ่านทางรก นอกจากนี้ พยาธิยังสามารถใชเข้าทางผิวหนังบริเวณที่เป็นแผล โดยเฉพาะในคนบางกลุ่มที่ใช้เนื้อสัตว์สดๆ เช่น กบ ปลา พอกแผล เพื่อทำให้แผลหายเร็วขึ้น อาการ พยาธิจะไชออกจากกระเพาะภายในเวลา 24-48 ชม. ผ่านตับ ช่วงนี้จะเกิดอาการไข้ ต่อมาอาจจะมีอาการบวมตามเนื้อตัว ทางที่พยาธิไชผ่านเป็นระยะๆ |
| เช่นแขน ขา หน้า |
| การวินิจฉัย |
| การจะบอกว่าเป็นโรคพยาธิตัวจี๊ดแน่นอน ต้องตรวจพบตัวพยาธิ ซึ่งอาจจะไชออกมาทางผิวหนังเอง แต่โดยทั่วไปมักไม่พบพยาธิแม้จะผ่าเข้าไปในบริเวณที่บวม ดังนั้นการที่จะบอกว่าเป็นโรคนี้ การรักษา ยาที่ใช้ได้ เช่น albendazole รักษานาน 3 สัปดาห์ ร่วมกับสเตียรอยด์ ในกรณีมีการติดเชื้อเข้าในระบบสมอง แต่วิธีการรักษาที่ดีสุดคือผ่าเอาตัวจี๊ดออกมา |
ที่มา emedicine
โรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน
ที่มา https://www.thaihealth.net/h/article642.html