 | ฝึกลูกน้อยให้มีวินัย เอกสารจากรายการพบหมอศิริราช เรื่องราวสั้น ๆ เพื่อพัฒนาครอบครัวให้มีวินัย อย่าเพิ่งมองข้ามเพราะประเทศชาติจะเจริญได้ คนต้องมีวินัยเสียก่อน |
ระเบียบวินัย คืออะไร
ระเบียบวินัย เป็นโครงสร้างที่ผู้ใหญ่กำหนดขึ้นเพื่อให้เด็กได้เรียนรู้ว่าสิ่งใดที่เขาสามารถทำได้ อีกทั้งยังเป็นพื้นฐานในการพัฒนาการควบคุมตนเองภายใต้เงื่อนไขที่จะเลือกแสดงพฤติกรรมที่เหมาะสม และเป็นที่ยอมรับของผู้อื่นในสังคม ซึ่งจะส่งผลให้เด็กสามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข และมีคุณภาพชีวิตที่ดี
ระเบียบวินัยสำคัญจริงหรือ
การที่เราจะอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข ต้องประกอบด้วยปัจจัยหลายอย่าง และระเบียบวินัยก็เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่สำคัญ เพราะถ้าหากเราปลูกฝังให้เด็กมีระเบียบวินัยแล้ว เด็กย่อมเรียนรู้ที่จะเคารพในสิทธิของผู้อื่น ในโลกของความเป็นจริงมีหลายสิ่งหลายอย่างที่ไม่จำเป็นต้องอธิบาย แต่เด็กก็สามารถเรียนรู้ได้จากการกระทำของผู้ใหญ่และสามารถเรียนรู้ด้วยตนเองว่าสิ่งใดที่ทำลงไปแล้วผู้อื่นจะให้การยอมรับ และเข้าใจได้ในทันทีว่าควรจะปฏิบัติตามหรือไม่ เช่นคำว่า "อย่า" ทำสิ่งนี้ไม่ดี เราะเคยได้รับคำห้ามจากผู้ใหญ่เกี่ยวกับอันตรายนั้น ๆ มาก่อน นอกจากนี้ยังเรียนรู้ว่าหากดื้อที่จะทำสิ่งนั้น ๆ ต่อไปก็อาจถูกลงโทษ เด็กส่วนใหญ่ต้องการให้ผู้ใหญ่ควบคุมเขา แต่ไม่ใช่ด้วยการข่มขู่ หรือใช้ความรุนแรง เพราะเด้กอาจจะไม่ให้ความร่วมมือ และเสียสัมพันธภาพที่ดีต่อกันอีกด้วย
ประโยชน์จากการฝึกวินัย
1. เด็กสามารถแสดงออกภายในขอบเขตที่เหมาะสม
2. เป็นการเรียนรู้สิทธิ และความเป็นส่วนตัวทั้งของตนเองและผู้อื่น
3. เรียนรู้ที่จะรับผิดชอบหน้าที่ที่ตนได้รับ
4. สามารถควบคุมตนเองได้ดี
ทำอย่างไรเจ้าตัวน้อยจึงจะให้ความร่วมมือในการฝึก
1. ควรมีการสื่อสารกับลูกให้ชัดเจน โดยใช้คำพูดที่ตรงไปตรงมาเกี่ยวกับกฏระเบียบของบ้าน ซึ่งสมาชิกในบ้านจะต้องร่วมกันปฏิบัติโดยปราศจากข้อโต้แย้ง เช่น "ลูกทุกคนจะต้องมาพร้อมกันที่โต๊ะกินข้าวตอน 6 โมงเย็น" "เด็ก ๆ ไม่ควรเข้านอนเกิน 3 ทุ่ม" เป็นต้น
2. เรียนรู้ถึงขอบเขตของตนเอง เพื่อให้เรียนรู้ว่าสิ่งใดสามารถทำได้และทำไม่ได้ เช่น ลูกโกรธได้ แต่จะตีน้องไม่ได้ อาจตีหมอนหรืตุ๊กตาแทน" เป็นต้น
3. รู้จักผ่อนคลายความเครียด มีประโยชน์ในการคิดหาทางออกที่เหมาะสม เช่น เมื่อโกรธ ก็ควรแยกให้อยู่คนเดียวเงียบ ๆ เพื่อสงบสติอารมณ์
4. ฝึกให้ทบทวนการกระทำของตนเอง โดยเขียนบันทึกลงสมุดว่าในแต่ละวันทำอะไรบ้างเพื่อให้ติดเป็นนิสัยจนเกิดเป็นทักษะ
5. ฝึกให้ใช้การกระทำแทนคำพูดอย่างเดียว ด้วยการสัมผัสเพื่อกำหนดพฤติกรรม เช่น "ลูกไม่มีสิทธิไปหยิบอาหารจากจานของผู้อื่น แต่ลูกสามารถหยิบจากจานลูกได้เท่านั้น" พร้อมทั้งดึงมือเด็กกลับมายังจานของตนเอง
6. ฝึกให้รู้จักการการแก้ไขปัญหาด้วยตนเอง โดยผู้ปกครองอาจเป็นผู้สมมติสถานการณ์ต่าง ๆ ขึ้นมาเพื่อให้เด็กรู้จักวิธีคิดหาหนทางแก้ไขปัญหาได้ทันทีเมื่อเกิดปัญหาขึ้นจริง
7. ฝึกให้รู้จักทำความดี โดยการให้รางวัลเมื่อเด็กทำสิ่งที่ดี แสดงความชื่นชมทั้งด้วยวาจา และภาษากาย เช่น กอด หอมแก้ม พูดชมเชย เป็นต้น
8. ฝึกให้มีการตกลงร่วมกันเป็นลายลักษณ์อักษร
เพื่อหลีกเลี่ยงความขัดแย้งที่อาจจะเกิดขึ้นได้ในกรณีที่เด็กสามารถทำได้ตามข้อตกลงเด็กมีสิทธิได้เลือกทำในสิ่งที่ชอบ
การฝึกระเบียบวินัยจะได้ผลดีต้องได้รับการฝึกอย่างสม่ำเสมอ ผู้ปกครองต้องมีความเด็ดขาดในการปฏิบัติตนเพื่อรักษากฏระเบียบ ทั้งน้ำเสียง ท่าทาง และสีหน้าจะต้องสื่อได้อย่างชัดเจนว่าการกระทำนั้นไม่เป็นที่ยอมรับของผู้ใหญ่ นอกจากนี้ควรปฏิบัติต่อเด็กด้วยการกระทำมากกว่าที่จะใช้คำพูดเพียงอย่างเดียว และต้องไม่ลืมว่าเด็กแต่ละวัยมีความสามารถในการรับคำสั่งหรือข้อปฏิบัติแตกต่างกันออกไป ดังนั้นผู้ปกครองควรคำนึงถึงความสามารถในการรับรู้ประกอบการออกกฏเกณฑ์ด้วย
เด็กทุกคนต้องการการฝึกพัฒนาทักษะและวุฒิภาวะด้านอารมณ์ เพื่อเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีความเชื่อมั่นในตนเอง สามารถควบคุมอารมณ์ตามสถานการณ์ได้อย่างเหมาะสม รู้ว่าสิ่งใดควรทำไม่ควรทำ สามารถยอมรับข้อผิดพลาดได้ แต่สิ่งสำคัญที่สุดก็คือ พ่อแม่ผู้ปกครองจะต้องวางขอบเขตด้วยความมั่นคง สม่ำเสมอ และเป็นแบบอย่างที่ดี เพราะเด็กสามารถซึมซับพฤติกรรม และเลียนแบบบุคลิกของพ่อแม่มาเป็นของตนเองได้ในเวลาต่อมา ฉะนั้น บทบาทของพ่อแม่จึงมีอิทธิพลอย่างสูงต่อการพัฒนาการของลูก ในการก้าวไปสู่การเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่สมบูรณ์ทั้งกายและใจ
ที่มาhttps://www.thaihealth.net/h/article266.html