ภาวะความอ้วนในเด็กนั้น นอกจากส่งผลเรื่องสุขภาพร่างกายและการใช้ชีวิตแล้ว ยังส่งผลต่อพัฒนาการทางด้านร่างกายเนื่องมาจากความผิดปกติของสารบางอย่างด้วย หมออยากชวนคุณพ่อคุณแม่มาหาคำตอบกับเรื่องนี้กันครับ...
สังเกตการเปลี่ยนแปลง
การเข้าสู่วัยหนุ่มสาวของเด็ก สังเกตได้จากการเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย เด็กผู้หญิงจะเห็นการเปลี่ยนแปลงของเต้านม โดยจะมีขนาดใหญ่ขึ้น คลำเป็นไตๆ ขึ้นมาที่บริเวณเต้านม ส่วนเด็กผู้ชาย คุณพ่อคุณแม่จะสังเกตได้ยาก เนื่องจากจะพบว่าขนาดของอัณฑะขยายใหญ่ขี้น ซึ่งอาจจะต้องให้แพทย์เป็นคนตรวจ ส่วนการที่เสียงแตกหรือมีสิวของเด็กชายนั้น เป็นการแสดงที่บอกว่าเด็กเข้าสู่วัยหนุ่มมาแล้วระยะหนึ่ง
เด็กอ้วนกับการเป็นหนุ่มสาว
ถ้าเราสังเกตดูให้ดีจะเห็นว่า ทุกวันนี้เด็กอ้วนมีจำนวนเพิ่มมากขึ้น จากการสำรวจดูตามโรงเรียนในกรุงเทพมหานครจะพบว่า เด็กอ้วนมีมากถึงกว่า 10% หรือเกือบ 20% ในบางโรงเรียน สาเหตุอาจจะเกิดจากสภาพอาหารการกินที่ดีขึ้น รวมทั้งอาหารในปัจจุบันมีแคลอรีสูง เช่นของทอดๆ มันๆ ล้วนเป็นเหตุให้เด็กอ้วนมีมากขึ้น
ในสภาวะที่โรคอ้วนในเด็กที่เพิ่มขึ้น ก็ยังพบว่า ปัญหาของเด็กผู้หญิงที่เป็นสาวเร็วมีจำนวนมากขึ้นตามไปด้วย ภาวะดังกล่าวอาจพบไม่มากในเด็กชาย
ทั้งนี้ เด็กผู้หญิงที่มีเต้านมโตขึ้นก่อนอายุ 8 ปี เราถือว่าเป็นสาวเร็ว เด็กผู้หญิงที่อ้วนมีแนวโน้มที่จะเป็นสาวเร็ว มีประจำเดือนเร็วกว่าเด็กปกติ ตรงกันข้ามกับเด็กที่รูปร่างค่อนข้างผอมบาง ซึ่งอาจจะพบในเด็กที่ทำกิจกรรมบางประเภท เช่น เป็นนักกีฬายิมนาสติก เต้นบัลเลย์ เด็กกลุ่มนี้อาจพบว่า เป็นสาวช้ากว่าเด็กทั่วไป และก็อาจมีประจำเดือนช้าตามไปด้วย แต่ถ้าเป็นเด็กชายที่อ้วน เราไม่ค่อยจะพบว่าเด็กกลุ่มนี้เข้าสู่วัยหนุ่มเร็วเหมือนที่พบในเด็กผู้หญิง ตรงกันข้ามอาจพบว่าเด็กชายที่อ้วนดูจะมีขนาดอัณฑะที่ดูเล็กกว่าเด็กทั่วๆไป
ทำไมเด็กอ้วนถึงเป็นสาวเร็ว
มีปัจจัยหลายอย่างที่ทำให้เด็กอ้วนเป็นสาวเร็ว แต่มีปัจจัยหนึ่งทางการแพทย์เชื่อว่าอาจเป็นสาเหตุได้ นั่นก็คือความผิดปกติของสารที่เรียกว่า “เลปติน (Leptin)” ปกติสารนี้จะสร้างมาจากเซลล์ไขมัน ถ้ามีเซลล์ไขมันมากก็จะพบว่า เซลล์ไขมันเหล่านี้จะสร้างสารเลปตินออกมามากตามมา
สารเลปตินที่ออกมามากนี้จะมีผลอย่างไร พบว่ามันเป็นตัวควบคุมเพื่อให้การทำงานของร่างกายอยู่ในภาวะสมดุล โดยจะส่งสัญญาณขึ้นไปที่ต่อมในสมอง เพื่อเป็นการเตือนว่าตอนนี้เซลล์ไขมันมีขนาดใหญ่แล้ว ช่วยกินให้น้อยลงหน่อย เพื่อทำให้เซลล์ไขมันมีขนาดเล็กลง
เมื่อเซลล์ไขมันมีขนาดเล็กลงก็จะสร้างสารเลปตินออกมาน้อยลง จากนั้นจะมีสัญญาณส่งไปที่ต่อมในสมอง เพื่อให้ร่างกายเรากินเพิ่มมากขึ้น วนเวียนอยู่อย่างนี้ สารเลปตินนี้นอกจากจะมีผลต่อกระบวนการกินแล้ว ยังมีผลต่อการทำงานของต่อมที่ควบคุมการสร้างฮอร์โมนที่ทำให้เด็กเป็นสาว ดังนั้นในเด็กที่อ้วนจะมีเลปตินอยู่มาก ก็ยิ่งจะไปกระตุ้นให้เป็นสาวเร็วขึ้น
ผลกระทบของความอ้วนต่อความผิดปกติของร่างกายส่วนอื่น
นอกจากความอ้วนทำให้เด็กหญิงเป็นสาวเร็วแล้ว ความอ้วนเกือบเรียกได้ว่าไม่มีอะไรดีเลย เริ่มตั้งแต่การทำงานของระบบหายใจ นอนกรน การแลกเปลี่ยนออกซิเจนของปอดไม่ดี มีผลทำให้การทำงานของระบบหลอดเลือดและหัวใจทำงานหนัก อาจทำให้เกิดความดันเลือดสูง หัวใจโตได้ มีผลต่อตับทำให้มีการสะสมของไขมันในตับ ทำให้เซลล์ตับทำงานผิดปกติ มีผลต่อระบบโครงสร้างของกระดูก ปวดเข่าปวดข้อ อาจทำให้เกิดโรคเบาหวานและไขมันในเลือดสูงได้
เด็กที่เป็นสาวเร็วกับผลกระทบต่อจิตใจ
การเป็นสาวเร็วก็ก่อให้เกิดความผิดปกติของอารมณ์และจิตใจได้เหมือนกัน เด็กกลุ่มนี้จะมีสรีระร่างกายภายนอกเป็นสาว แต่จิตใจก็ยังเป็นเด็ก ทำให้เกิดความไม่สอดคล้องกันระหว่างวุฒิภาวะทางร่างกาย และวุฒิภาวะทางอารมณ์และจิตใจ อาจนำไปสู่การถูกล่อลวงได้ง่าย นอกจากนี้เด็กกลุ่มนี้จะรู้สึกว่าตัวเองมีรูปร่างแตกต่างไปจากเพื่อนๆ ในวัยเดียวกัน อาจทำให้มีพฤติกรรมแยกตัว ไม่รวมกลุ่มกับเพื่อนๆ ได้ และเด็กบางรายที่มีประจำเดือนเกิดขึ้น เด็กอาจไม่สามารถที่จะจัดการกับตัวเองได้ ก็อาจทำให้เด็กกลุ่มนี้ไม่อยากไปโรงเรียนตามมา
พ่อแม่ต้องช่วยกันดูแลและพิถีพิถันเรื่องการกินอยู่ของลูก อย่าเลี้ยงลูกให้อ้วนเกินไปเพราะมีภาวะแทรกซ้อนจากความอ้วนมากมาย ในเด็กหญิงเองก็มีโอกาสเกิดภาวะเป็นสาวเร็วตามมา ดังนั้น ใครมีลูกอ้วนและรู้สึกว่าจะมีเต้านมก่อนอายุ 8 ปี ควรพามาปรึกษาแพทย์นะครับ
ที่มา https://www.108health.com/108health/topic_detail.php?mtopic_id=1121&sub_id=3&ref_main_id=2