ข่าวสารปนเปื้อนในอาหาร ข่าวสารปนเปื้อนในอาหาร 2012 สารปนเปื้อนในชีวิตประจําวัน ( กาแฟ )
กาแฟควบคุมน้ำหนักกับสารอันตรายสารอันตรายที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) สั่งเพิกถอนห้ามใช้เด็ดขาดเนื่องจากมีผลข้างเคียงรุนแรง โดยจะออกฤทธิ์ลดอาการอยากอาหารไปพร้อมๆ กับทำให้ร่างกายขาดน้ำ ใจสั่น
สาวสมัยนิยมหุ่นบางเฉียบดังนั้นต้องควบคุมน้ำหนักด้วยวิธีการที่หลากหลาย หนึ่งในนั้นคือการดื่มกาแฟลดความอ้วน
ที่มา หนังสือพิมพ์ผู้จัดการออนไลน์
จากประเด็นข่าวดังกล่าวเป็นที่น่าสนใจว่า สารไซบูทรามินส่งผลกระทบต่อสุขภาพกายได้อย่างไร และมีผลมากน้อยแค่ไหนอย่างไร
เนื้อหาสาระสำหรับกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ช่วงชั้นที่ 3 สาระที่ 3 : สารและสมบัติของสาร
มาตรฐาน ว 3.2 : เข้าใจหลักการและธรรมชาติของการเปลี่ยนสถานะของสาร การเกิดสารละลาย การเกิดปฏิกิริยาเคมี มีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์ สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้และนำความรู้ไปใช้ประโยชน์
ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับสารไซบูทรามิน
สารไซบูทรามีน (Sibutramine) คืออะไร
Sibutramine เป็นยาที่มีข้อบ่งใช้สำหรับรักษาและควบคุมโรคอ้วน (obesity)และจัดเป็นยาควบคุมพิเศษซึ่งห้ามซื้อขายในร้านขายยาโดยไม่มีใบสั่งยาจากแพทย์ กลไกการออกฤทธิ์ของยา คือ ยับยั้งการเก็บกลับ (reuptake) ของสารสื่อประสาทจำพวก ซีโรโทนิน (serotonin)และ นอร์อีพิเนฟริน (norepinephrine) ที่บริเวณสมองส่วนไฮโปธาลามัส (hypothalamic area) ส่งผลให้ความอยากอาหารลดลงและอิ่มเร็วขึ้น รวมทั้งสามารถกระตุ้นกระบวนการเผาผลาญของร่างกายได้ด้วยเช่นกัน
การใช้ยา sibutramine ที่ถูกต้องควรทำอย่างไร การใช้ยาลดความอ้วนควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ และมักจะเริ่มใช้ยาในกรณีที่ผู้ป่วยมีค่าดัชนีมวลกาย (Body Mass Index; BMI) มากกว่าหรือเท่ากับ 30 กก/ม2 หรือในกรณีที่ผู้ป่วยมี BMI มากกว่าหรือเท่ากับ 27 กก/ม2 ร่วมกับมีปัจจัยเสี่ยงเช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือไขมันในเลือดสูงผิดปกติ โดยผู้ป่วยทุกรายจะต้องได้รับการซักประวัติและตรวจร่างกายก่อนใช้ยาเสมอเพื่อตรวจสอบว่ามีข้อห้ามของการใช้ยาหรือไม่
ข้อควรระวังและผลข้างเคียงจากยา sibutramine
ผู้ป่วยดังต่อไปนี้ควรระวังในการใช้ยา sibutramine เนื่องจากอาจเสี่ยงต่อการได้รับผลข้างเคียงจากยาได้
- ในระหว่างที่ใช้ยา sibutramine ผู้ป่วยบางรายอาจมีระดับความดันโลหิตและอัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้นได้ ดังนั้นมีควรมีการตรวจระดับความดันโลหิตและอัตราการเต้นของหัวใจอยู่เสมอ
- ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก
- ผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดเลือดออกและผู้ที่ใช้ยาที่มีผลต่อการแข็งตัวของเลือด เช่น warfarin หรือ aspirin เนื่องจากมีรายงานการเกิดเลือดออกจากการใช้ยา sibutramine
- ผู้ป่วยที่เป็นโรคหรือมีความผิดปกติเกี่ยวกับตับ หรือไต รวมถึงผู้ป่วยฟอกไตด้วยเช่นกัน
- ผู้ที่มีประวัติชัก (seizure) เนื่องจากพบรายงานอาการชักจากการใช้ยา sibutramine
- ผู้ที่มีประวัติเป็นโรค neuroleptic marlignant syndrome (NMS)
- ผู้ที่มีประวัติเป็นนิ่ว เนื่องจากการลดน้ำหนักอาจเป็นสาเหตุในการทำให้เกิดนิ่วได้
- ผลข้างเคียงที่พบได้ในผู้ที่รับประทานยา sibutramine ได้แก่ ปากแห้ง คอแห้ง ท้องผูก ปวดศีรษะ นอนไม่หลับ และเบื่ออาหาร
ดังนั้นสารดังกล่าวเป็นสารอันตรายที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) สั่งเพิกถอนห้ามใช้เด็ดขาดเนื่องจากมีผลข้างเคียงรุนแรง โดยจะออกฤทธิ์ลดอาการอยากอาหารไปพร้อมๆ กับทำให้ร่างกายขาดน้ำ ใจสั่น
ความดันโลหิตสูง ซึ่งหากรับประทานมากอาจบีบหัวใจจนถึงขั้นเสียชีวิตในที่สุดการพบยาไซบูทรามีนในอาหารถือว่ามีสิ่งที่น่าจะเป็นอันตรายต่อสุขภาพเจือปนอยู่ จัดเป็นอาหารไม่บริสุทธิ์ซึ่งผู้ใดผลิต นำเข้าเพื่อจำหน่าย หรือจำหน่ายอาหารไม่บริสุทธิ์ จะมีโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 2 หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ สำหรับกรณีการผลิตหรือจำหน่ายอาหารที่มีการแสดงฉลากไม่ถูกต้อง จะมีโทษปรับไม่เกิน 3 หมื่นบาท และกรณีที่เข้าข่ายการผลิตหรือจำหน่ายอาหารปลอม ซึ่งเป็นอาหารที่มีการแสดงฉลากเพื่อลวงให้ผู้บริโภคเข้าใจผิดว่าได้รับเลข สารบบ อาหารแล้ว จะมีโทษจำคุกตั้งแต่ 6 เดือนถึง 1 ปี และปรับตั้งแต่ 5 พันบาท ถึง 1 แสนบาท
คำถามเพื่อนำไปสู่การอภิปรายในห้องเรียน
1. นักเรียนคิดว่า การดื่มกาแฟเพื่อลดความอ้วนจำเป็นหรือไม่อย่างไร มีวิธีการใดที่ดีกว่านี้หรือไม่
2. นักเรียนจะรณรงค์ให้ความรู้เกี่ยวกับสารไซบูทรามีนต่อกลุ่มผู้บริโภคในชุมชนนักเรียนได้อย่างไร
กิจกรรมเสนอแนะ
มีรายละเอียดดังนี้ ดำเนินการโดยใช้กระบวนการกลุ่ม โดยมีรายละเอียดดังนี้
1. แบ่งสมาชิกในห้องออกเป็น 10 กลุ่ม โดยศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับสารไซบูทรามิน
2. ให้แต่ละกลุ่มนำเสนอบทบาทของกลุ่มตนเอง กลุ่มละ 5 นาที
3. ร่วมกันอภิปรายแลกแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการรณรงค์ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสารไซบูทรามินแก่สมาชิกในชุมชนที่ตนอาศัย
4. ร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับหลักการควบคุมน้ำหนักตัวไม่ให้อ้วน
การบูรณาการกับกลุ่มสาะะการเรียนรู้อื่นๆ
สามารถบูรณาการกับกลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลานามัย เกี่ยวกับชื่อ "ออกกำลังกายเพื่อควบคุมน้ำหนัก"
สารไซบูทรามีนจัดเป็นยาควบคุมพิเศษที่ใช้ในคลินิกสำหรับลดความอ้วน ซึ่งตอนนี้องค์การอาหารและยาได้ประกาศยกเลิกตำรับยาแล้ว เพราะมีอันตรายที่อาจทำให้หัวใจหยุดเต้นได้ โดยอยู่ระหว่างการเรียกคืนจากร้านขายยา คลินิกและโรงพยาบาลทุกแห่ง ยี่ห้อการค้าในท้องตลาดคือรีดัคทิล (Reductil)
แหล่งที่มา : sahavicha.com