เส้นประสาทอักเสบ เส้นประสาทอักเสบ อาการ รักษาเส้นประสาทอักเสบ

ปวดบริเวณใบหน้าจากเส้นประสาทอักเสบ การปวดจากเส้นประสาทอักเสบบริเวณใบหน้า Trigeminal Neuralgia พบได้ค่อนข้างบ่อยในผู้ที่มีอายุมากกว่า 70 ปี ขึ้นไป พบได้น้อยมากในคนอายุน้อยกว่า 50 ปี เส้นประสาทสมองเส้นที่ 5 เป็นเส้นประสาทสำคัญบริเวณใบหน้า ซึ่งถ้าหากมีการเปลี่ยนแปลง หรือถูกทำลาย จะมีอาการปวดรุนแรงมาก แม้ว่าจะไม่ใช่โรคภัยที่มีอันตรายถึงชีวิต แต่ก็เป็นโรคที่ทรมานมากเพราะความเจ็บปวด ลักษณะอาการเจ็บปวดเป็นช่วงๆ แล้วมีช่วงพักที่ไม่เจ็บปวด ความเจ็บปวดที่เกิดขึ้นจะไม่ต่อเนื่องยาวนาน ความเจ็บปวดกระจายไปตามแขนงประสาทสมองคู่ที่ 5 จากจุดกระตุ้นที่มีตัวกระตุ้นแบบปกติ ไม่ใช่ตัวกระตุ้นอันตราย ส่วนใหญ่เกิดกับแขนงที่ 2 และแขนงที่ 3 ของเส้นประสาทสมองคู่ที่ 5 ร้อยละ 60 ของผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยผิดว่าเป็นความเจ็บปวดเกี่ยวกับฟัน และเหงือก

สาเหตุ

1. ยังไม่ทราบสาเหตุที่แท้จริง และทำไมจึงพบได้บ่อยในคนสูงอายุ
2. อาจเกิดจากการกดทับเส้นประสาท หรือปมประสาทที่บริเวณ posterior fossa
3. อาจพบได้ที่ประสาทส่วนปลาย หรือประสาทส่วนกลาง
4. พบในโรคสมองชนิด multiple sclerosis และโรคก้านสมองขาดเลือด
5. พบการทำงานผิดปกติของเครือข่ายประสาทส่วนกลางที่ทางเดินของเส้นประสาทระดับสูง
6. อาจพบพยาธิสภาพของเส้นประสาทแบบเยื่อหุ้มมัยอิลินลอกหลุด จากการหาย หรือมีโพรงในกระดูกขากรรไกร พบการลอกหลุดของเยื่อหุ้มมัยอิลินของเส้นประสาทสมองที่ 5 ทำให้เกิดการนำกระแสประสาทที่ผิดปกติ นอกจากนี้ยังอาจเกิดร่วมกับความผิดปกติของกระบวนการหยุดยั้งเฉพาะส่วน ส่งผลให้เกิดการตอบสนองของเซลล์ประสาทผิดปกติ ไวต่อการกระตุ้นมากเกินไปจากที่ควรจะเป็น ส่งผลให้การกระตุ้นที่ไม่อันตรายกลายเป็นการกระตุ้นอันตราย ก่อให้เกิดความรู้สีกเจ็บปวด และเจ็บปวดมากอย่างยิ่ง

อาการ

1. อาการปวดส่วนใหญ่จะเป็นซึกเดียวบริเวณใบหน้า ฟัน ปาก และโพรงจมูก บางครั้งปวด 2-3 วินาทีแล้วหายไป แต่บางรายอาจปวดเป็นหลายๆ นาที ตำแหน่งเริ่มต้นปวดอาจเป็นที่ผิวหนัง หรือเยื่อบุ หรือตัวฟันในปาก ผู้ป่วยร้อยละ 5 ปวดทั้งสองด้านของใบหน้าช่องปาก ความเจ็บปวดรุนแรงกระจายไปตามแขนงประสาทสมองที่ 5 หนึ่งแขนง หรือมากกว่า
2. อาการปวดเกิดขึ้นได้ง่ายจากสิ่งกระตุ้น เช่น มีอะไรมาโดนบริเวณใบหน้าที่มีความรุ้สึกไวต่อการกระตุ้น หรือบางทีแค่หายใจเอาอากาศที่เย็นๆ เข้าไป ตัวกระตุ้นไม่อันตราย เช่น ลมพัด ล้างหน้า โกนหนวด บ้วนปาก แปรงฟัน เป็นต้น เป็นตัวกระตุ้นที่จุดเริ่มต้นของการปวด
3. การเกิดอาการเช่นนี้ไม่แน่ไม่นอน บางครั้งทำให้ผู้ป่วยหงุดหงิด และรู้สึกว่าทุกข์ทรมานได้ ลักษณะความเจ็บปวดเหมือนมีมีด เข็ม ของมีคม จำนวนมาก กรีดแทง ความเจ็บปวดเกิดเป็นพักๆ นานเป็นวินาที แล้วหายไป บางคนอาจบอกว่าแสบร้อนได้
4. ในผู้ป่วยบางรายอาจพบว่ามีกล้ามเนื้อบริเวณใบหน้ากระตุกร่วมด้วย
5. ตอบสนองต่อการทดสอบฉีดยาชาเพื่อการวินิจฉัยอย่างรวดเร็วทันที และโดยทั่วไปจะตอบสนองต่อการรักษาด้วย carbamazepine ขณะที่ความเจ็บปวดอื่นๆ ไม่ตอบสนอง