| ดีซ่าน : ตาเหลือง ตัวเหลือง ปัสสาวะเหลือง “คุณหมอครับ หมู่นี้มีคนเขาทักว่าตาผมเหลืองหลายคนแล้ว ไม่ทราบว่าจะเป็นโรคดีซ่านหรือเปล่าครับ ?” “ลองเล่าให้หมอฟังซิว่า มีอาการผิดปกติอะไรบ้าง ?” “ก็รู้สึกสบายดีเหมือนปกติธรรมดาแหละครับ” “อ่อนเพลีย, เบื่ออาหารไหม ?” “ ไม่ครับ” “ปัสสาวะสีอะไร ?” “สีเหลือง ครับ” “เหลืองเหมือนอะไร เหมือนสีน้ำชา หรือสีขมิ้น ?” “เหมือนสีน้ำชาครับ” “ปัสสาวะเหลืองทุกครั้งเลยหรือเปล่า” “บางครั้งก็เหลือง บางครั้งก็ใส” “เอา ละ มายืนตรงริมหน้าต่าง แดดสว่างๆตรงนี้ เอ้า! เหลือกตามองลงไปปลายเท้าซิ หมอขอเลิกเปลือกตาบน จนได้เห็นตาขาวชัด ๆ หน่อย .....ตาขาวของคุณก็ดูไม่เหลืองเลยนี่ คุณคงไม่มีอาการดีซ่านหรอกนะ” “คุณหมอครับ ดีซ่านนี่จะมีอาการอะไรบ้างครับ ?” “ก็ ต้องมีอาการตาเหลือง (ดูรูปที่ 1) คือ ถ้าตรวจดูตาขาวในที่ ๆ มีแดดสว่าง ๆ จะเห็นเป็นสีเหลือง แล้วก็มีอาการตัวเหลืองเหมือนย้อมด้วยขมิ้น (รูปที่ 3) จะเหลืองมากเหลืองน้อยก็แล้วแต่จะเป็นมากหรือน้อย นอกจากนี้ปัสสาวะจะต้องมีสีเหลืองเหมือนขมิ้น และจะเหลืองทุกครั้งที่ปัสสาวะ อย่างที่คุณตาไม่เหลืองแบบสีน้ำชาเป็นบางครั้งอย่างนี้ ก็ไม่เรียกว่า เป็นดีซ่านหรอกครับ” “ถ้าเป็นดีซ่าน จะเป็นอันตรายไหมครับ ?” “ความ จริง ดีซ่าน นี่ หมอเราถือว่าเป็นอาการของโรค ไม่ใช่ชื่อโรค หมายถึง อาการตาเหลืองตัวเหลือง ปัสสาวะเหลืองเหมือนขมิ้นนั่นเอง มันมีสาเหตุหลาย ๆ อย่างด้วยกัน เช่น อาจเกิดจากโรคทางเลือด ได้แก่ โรคธาลัสซีเมีย โรคเม็ดเลือดแดงแตกง่าย ก็ได้ โรคทางตับ เช่น ตับอักเสบ ตับแข็ง ก็ได้ หรือโรคติดเชื้อ เช่น มาล้เรีย ทัยฟอยด์ ก็ได้ คนที่มีอาการดีซ่านจะมีอันตรายหรือไม่ ก็สุดแต่สาเหตุและความรุนแรงของโรค “ถ้าเช่นนั้น คนที่เป็นดีซ่าน ควรจะหาหมอทุกคนเลยใช่ไหม ?” “ถ้า มีหมออยู่ใกล้ ๆ ก็ควรจะแวะไปปรึกษาดูก็ดี แต่ถ้าไม่มีหมออยู่ใกล้บ้าน หรือมีความลำบากในการเดินทางไปหาหมอ ก็ให้สังเกตอาการดังนี้ :- ถ้า มีอาการดีซ่านร่วมกับมีไข้ ตัวร้อน หนาวสั่น หน้าซีด มือซีด เปลือกตาซีด ปวดท้องมาก อาเจียนมาก กินไม่ได้ เท้าบวม หรือซูบผอมลงมาก อย่างหนึ่งอย่างใดก็ควรไปหาหมอ เพราะอาจเป็นโรคร้ายแรงได้แต่ถ้ามีอาการดีซ่าน แต่ยังกินข้าวได้ ตัวไม่ร้อน ไม่ซีด ไม่บวม ไม่ซูบผอมมาก ไม่มีอาการปวดท้องหรืออาเจียนมาก อาจมีเพียงอาการท้องอืดท้องเฟ้อหรือแน่น ๆ ชายโครงข้างขวาบ้างเล็กน้อย แบบนี้ก็ให้ดูแลรักษาเอง โยการพักผ่อนให้เต็มที่ ห้ามทำงานหนัก ดื่มน้ำและน้ำหวานให้มาก ๆ เข้าไว้ อย่ากินอาหารมัน ๆ ควรหยุดงานหรือหยุดเรียนสักเดือนหรือครึ่งเดือน” “แล้วไม่ต้องกินยาฉีดยาอะไรหรือครับ” “ไม่ ต้องกินยาอะไรทั้งสิ้น อาการดีซ่านอย่างหลังนี้มีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัสลงตับ หรือที่หมอเรียกว่า “โรคตับอักเสบจากเชื้อไวรัส ” นั่นแหละ คนที่มีอาการดีซ่าน 10 คน จะมีสาเหตุมาจากโรคนี้เสีย 7-8 คน ที่ชาวบ้านเราเรียกว่า “โรคดีซ่าน” ก็หมายถึง โรคนี้นั่นเอง” “การที่มีเชื้อไวรัสลงตับ ไม่ต้องกินยาไปฆ่ามันหรือครับ?” “ขณะ นี้ยังไม่มียาอะไรที่จะไปฆ่าแกงเจ้าเชื้อไวรัสได้ การดูแลรักษา จึงเพียงแต่ประคับประคองไปตามอาการเช่นเดียวกับโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสชนิด อื่น ๆ เช่น ไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ หัด คางทูม เป็นต้น” “หมายความว่า โรคนี้เป็นเองหายเองโยธรรมชาติของมันใช่ไหม ?” “ครับ โรคนี้ส่วนใหญ่มักไม่รุนแรง ร่างกายคนเราสามารถต้านทานมันได้ เมื่อได้พักผ่อนและดูแลรักษาดังกล่าว สัก 1-2 อาทิตย์ ตาและปัสสาวะจะค่อย ๆ หายเหลือง กินข้าวได้มากขึ้นและหายอ่อนเพลีย แต่ก็มีบางคนที่อาการอาจ รุนแรง จนกลายเป็นโรคตับแข็ง หรืออันตรายถึงตายได้ ซึ่งก็นับว่ามีเพียงจำนวนน้อยเท่านั้น พวกนี้ตาจะเหลืองมากขึ้น อ่อนเพลียมากขึ้น บางคนอาจมีอาการท้องบวมน้ำและเท้าบวมได้ ถ้ามีอาการเหล่านี้ ก็ควรจะรีบไปหาหมอครับ” |
|
รูปที่1
รูปที่ 2
รูปที่ 3
รูปที่ 4 ปัสสาวะสีเหลืองเข้มในผู้ป่วยดีซ่าน |
| ที่มา www.doctor.or.th |
